139 / 417
138
Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Hukuki Yardım Alma Hakkı
hallerde de mağdur veya kanuni temsilci tarafından bir veya birden
fazla vekil seçilebilir. Mağdur veya kanuni temsilci tarafından seçilen
vekil de zorunlu vekil olarak nitelendirilecektir. Zorunlu vekilin seçil-
me usulü ile ihtiyari vekilin seçilme usulü aynı olduğundan, tekrara
düşmemek adına zorunlu vekilin seçilmesi konusunda ihtiyari vekilin
seçilmesi ile ilgili bölüme atıf yapmakla yetinmeyi uygun görüyoruz.
Kanaatimizce, zorunlu vekillik gerektiren hallerde, mağdur veya
kanuni temsilci tarafından seçilen zorunlu vekilin görevini açıkça
yapmaması veya geçerli mazereti olmadan bazı soruşturma ve kovuş-
turma işlemlerinde hazır bulunmayarak görevini savsaması halinde,
soruşturma ve kovuşturma makamlarınca durumun re’sen tutanağa
bağlanarak mağdura baro tarafından zorunlu vekil görevlendirilmesi
için gerekli taleplerin yapılması zorunludur.
53
b) Zorunlu Vekilin Görevlendirilmesi
Ceza muhakemesi hukukunda zorunlu vekillik gerektiren haller-
de, seçilmiş vekili bulunmayan mağdura soruşturma aşamasında ifa-
de alan merciin veya sorguyu yapan hâkimin ve kovuşturma aşama-
sında kovuşturmayı yürüten mahkemenin re’sen veya talebi üzerine,
soruşturma veya kovuşturmanın yürütüldüğü yer barosu tarafından
bir vekil görevlendirilmesi zorunludur.
54
Zorunlu vekilin görevlendi-
rilebilmesi için hem mağdurun seçilmiş vekilinin olmaması hem de
zorunlu vekillik gerektiren hallerden en azından birinin bulunması
gerekir. Seçilmiş zorunlu vekili bulunan mağdura, yetkili mercilerce
re’sen zorunlu vekil görevlendirilemez.
Zorunlu vekillik gerektiren hallerde, ilgili mercilerin konu hakkın-
da mağdura veya kanuni temsilcisine bilgi vermesi ve kendisine bir
vekil görevlendirmesini aksi halde re’sen kendisine yetkili mercilerin
talebi üzerine baro tarafından vekil görevlendirileceğini anlayacağı bir
dilde izah etmesi ve durumu yazılı tutanağa bağlaması zorunludur
(CMK m. 234/3). Zorunlu vekillik gerektiren hallerde mağdurun seçil-
53
02.03.2007 tarihli Ceza Muhakemesi Kanunu Gereğince Müdafi ve Vekilin Görev-
lendirilmeleri ile Yapılacak Ödemelerin Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik m.
6/6.
54
02.03.2007 tarihli Ceza Muhakemesi Kanunu Gereğince Müdafi ve Vekilin Görev-
lendirilmeleri ile Yapılacak Ödemelerin Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik m.
5/6.