dergi 132

331

TBB Dergisi 2017 (132)

Özcan ALTAY

Yürütmenin gizliliği alanında bahse değer başka

aşırılıklar da ya-

şanmış olmakla birlikte, yürütme imtiyazının amacı dışında kullanılmasına

ilişkin en bariz örnek kamuoyunda Hızlı ve Öfkeli Skandalı (Fast and Furious

Scandal

) olarak bilinen vakadır. Adalet Bakanlığı Alkol, Tütün, Ateşli

Silah ve Patlayıcılar Bürosu (ATF)’nun uyuşturucu kartellerini orta-

ya çıkarmak için silah tedarikçisi rolüyle çetelerle değiş tokuş yaptığı

silahların izinin kaybolması ve daha sonra bu silahlarla Meksika ve

ABD’de çeşitli suçlar işlendiğinin ortaya çıkması üzerine patlak veren

olay Kongre ile Başkanlık arasında ciddi sürtüşmeye neden olmuştur.

Skandalın soruşturulması kapsamında Temsilciler Meclisi Adalet

Komisyonu ve daha sonra konuya özgü kurulan denetim komisyonu

silahların istenmeyen ellere gitmesinden Adalet Bakanlığını sorumlu

tutmuş ve dönemin bakanı Eric Holder’ın görüşlerine başvurmuştur.

Holder, Adalet Komisyonu’na verdiği ifadede yürütme imtiyazının

sadece milli güvenlik konularında ileri sürüleceğini beyan etmiştir.

Ancak, başarısız operasyonun

yürütülmesi esnasında bazı ihlâ

llere rastla-

yan denetim komisyonu ATF departmanındaki iç yazışmaları kurum-

dan talep ettiğinde red cevabı almıştır. Yürütme ile süren restleşmeler

neticesinde ilk kez görev başındaki bir kabine üyesi (Bakan Holder)

komisyon celbine rağmen (

subpeona

) istenilen belgeleri göndermedi-

ği için Temsilciler Meclisi tarafından Kongre’yi tahkir (contempt of

Congress) ile itham edilmiş ve kınanmıştır.

Bu oylama öncesi ve son-

rasında Obama yönetimi tarafından yürütme imtiyazı itirazı yapılmış

ve kurum içindeki yazışmaların gizli olduğu vurgusu yapılmıştır. Do-

layısıyla, bu itiraz bir milli güvenlik sorunu için değil idarenin başarı-

sız bir operasyonunu kamuoyundan gizlemek

için kullanılmıştır.

Sonuç olarak, Obama da şeffaflık açısından iyi sınav vereme-

miş ve gizlilik alanını askeri ve geleneksel alanların dışına taşıyarak

Truman’ın, Nixon’un, George W. Bush’un yolundan belirgin

şekilde

“Justice Department Oversight Part I,” 3 Mayıs 2011,

http://www.cspan.org/

video/?299299-1/justice-department-oversight-part-1, (Erişim Tarihi: 20 Mart

2017).

Jonathan Weisman ve Charlie Savage, “House Finds Holder in Contempt Over

Inquiry on Guns,” 28 Haziran 2012,

http://www.nytimes.com/2012/06/29/us/

politics/fast-and-furiousholder-contempt-citation-battle.html, (Erişim Tarihi: 20

Mart 2017).

Louis Fisher, “Obama’s Executive Privilege and Holder’s Contempt: ‘Operation

Fast and Furious’,” Presidential Studies Quarterly, Cilt 43, No 1, 2013, s. 182.