dergi 132

326

ABD Anayasal Düzeni Üzerinde Emperyal Başkanlık Gölgesi

Selef yönetimden devralınan bu anlayışın dışında Obama’nın sa-

vaş yetkilerini kendi tekeline alma çabasının en önemli göstergesi Lib-

ya Operasyonu olmuştur. Bilindiği üzere, Arap Baharı’nın Libya’ya

yayılması sancılı olmuş ve gösteriler Kaddafi yönetiminin çok sert

tepkisine maruz kalmıştır. Obama’nın şiddet olaylarının artması üze-

rine uluslararası topluma yaptığı çağrı karşılık bulmuş ve BM Güven-

lik Konseyi 1973 Sayılı Karar ile askeri müdahaleye onay vermiştir.

Bu kararın hemen ardından tıpkı Truman zamanında olduğu gibi

Kongre’nin rızası aranmadan salt BM kararına dayan

ıl

arak 19 Mart

2011’de ABD askeri müdahalesi başlatılmıştır.

Müdahale kararında Kongre’ye başvurulma gereksinimi duyul-

madığı gibi kararın gerekçesinde uluslararası hukukun gereklerinden

ziyade ABD’nin askeri müdahalede bulunmasındaki milli menfaatler

dile getirilmiştir. Libya’daki durumun esasen ABD iç güvenliğini teh-

dit ettiği varsayılmıştır.

Müdahalenin emperyal başkanlık bakımından en göze batan yanı

ise Savaş Yetkileri Kararı’nda şart koşulan 60 gün sınırının aşılması-

na rağmen Kongre’nin onayı olmadan devam ettirilmesidir. Yönetim,

Libya operasyonun düşmanla silahlı çatışmaya dönüşmediği ve dola-

yısıyla kapsamı nedeniyle Kongre’ye bildirilmesi gereken bir “savaş”

niteliğinde olmadığı tezini savunmuştur. Böylelikle Libya operasyo-

nunda Savaş Yetkileri Kararı’nın 60

gün içinde Kongre’nin rızası alınma-

ması durumunda askerlerin geri çekilmesini gerektiren hükmünün uygulama

alanı kalmadığı

belirtilmiştir.

Burada ABD askeri güçlerinin herhangi

bir mukavemetle karşılaşmadığı için yapılan operasyonun kanunen

savaş niteliğinde olmadığı savı haklı olarak eleştirilmiş

ve zorlama

bir hukuki yorum olarak değerlendirilmiştir.

Little, Brown and Company, 2015, ss. 132–140.

Jean Galbraith, “International Law and the Domestic Separation of War Powers,”

Virginia Law Review, Cilt 99, No 5, 2013, s. 1036.

Harold Hongju Koh, “Testimony Before the Senate Foreign Relations Commit-

tee,” 28 Haziran 2011,

m#ftn8, (Erişim Tarihi: 10 Mart 2017).

Örnek olarak Kongre yanlısı yazılarıyla bilinen hukukçu Louis Fisher bir nükleer

saldırının karşı askeri güçle hiç muhatap olmadan ve çatışma yaşamadan yapıla-

bileceği varsayımına dayanarak yönetimin argümanının çok zayıf olduğunu vur-

gulamıştır. Louis Fisher, “Military Operations in Libya: No War? No Hostilities?”

Presidential Studies Quarterly, Cilt 42, No 1, 2012, s. 180.