dergi 132

400

“İstisna Hali” Üzerinden Bir Egemenlik Kavramı Tartışması

açık olarak ne bir yasayı yerine getirmekte, ne bir yasayı ihlal etmekte,

ne de yasa yapmakta olduğunu söyler.

Bu bir yasasızlık alanıdır ve

bu alanda hareket eden kişi yasayı yerine getirmiş veya ihlal etmiş ol-

maz; yalnızca yasayı

yerine getirmemiş

olur. Dolayısıyla bu sorunun de-

ğerlendirilmesi

iustitium

sonrasında, koşullara bağlı olsa da iustitium

sürecinde bu konu hakkında hiçbir karar verilemez ve bu eylemlerin

doğalarının tanımı hukukun dışında kalır.

Iustitium üzerine yukarıda belirttiğimiz değerlendirmelerde bulu-

nan Agamben istisna hali için şu sonuçlara varmaktadır:

1. “İstisna hali, diktatörlük değildir; bütün hukuki belirlenimlerin –

ve her şeyden önce, kamusal olan ile özel olan arasındaki ayrımın-

devre dışı bırakıldığı bir hukuki boşluk alanı, yasasızlık bölgesi-

dir”. Dolayısıyla istisna halini hukuka bağlamaya çalışan bütün

doktrinler ve Schmitt’in yaptığı gibi istisna hali dolaylı yoldan bir

hukuki bağlama oturtmaya çalışan doktrinler yanlıştır.

2. Hukuk düzeni, bu hukuki boşluk haliyle ilişki kurmak zorunda

gibidir. Bir yandan bu hukuki boşluk hukuk açısından düşünüle-

mezken; öte yandan istisna hali hukuk düzeni için elinden kaçır-

maması gereken belirleyici bir stratejik önem taşımaktadır.

3. Hukukun askıya alınmasıyla bağlantılı bir sorun olarak

iustitium

sırasındaki eylemler her türlü hukuki tanımın dışında kalıyor gi-

bidir.

4. “Yasasız bir yasa gücüne sahip yasa”, bu tanımlanamazlığa ve

yok-

yere

karşılık geliyor gibidir. Hukuk böyle bir yasa aracılığıyla “ken-

di yokluğunu kendi bünyesine katmaya ve istisna halini temellük

etmeye ya da hiç olmazsa onunla bir ilişkiyi güvence altına almaya

çalışır.”

Agamben bunu bir kurmaca olarak görür; öyle bir kur-

maca ki istisna halinde, yasasızlığın hala hukuk düzeniyle ilişki

içinde olduğu ve normu askıya alma erkinin yaşamı doğrudan et-

Agamben, İstisna Hali, s. 62.

Agamben, İstisna Hali, s. 63.

Agamben, İstisna Hali, s. 64.