398 / 417
397
TBB Dergisi 2017 (132)
Sibel YILMAZ
kuk dışı) bir değerlendirmeyi ima eder; hukuk düzeni bu değerlendir-
meye göre yargılanır ve olası bir ihlali pahasına da olsa korunmaya ya
da güçlendirilmeye değer bulunur…”
56
İkinci olarak, şu sorular yine
zorunluluk ilkesiyle istisna halinin açıklanamayacağını göstermekte-
dir: “Zorunluluk önlemi, yalın bir olgu değil de zaten hukuk normu
ise, niçin… elzem gördüğü üzere, bir yasa aracılığıyla onaylanması
ve meclisten geçirilmesi zorunludur? Zaten hukuk ise, yasama organ-
larınca onaylanmazsa niçin geçersiz hale gelmektedir? Buna karşılık,
eğer öyle değil de yalın bir olgu idiyse, nasıl olur da onaylamanın hu-
kuki etkileri yasaya dönüştürme anından itibaren değil de,
ex tunc
[o
zamandan] başlar?”
57
E. Yasanın Askıya Alınması-Yasanın Gücü
Agamben, istisna halinin “yasanın gücünü” yasadan soyutlaması
üzerinde durmaktadır. “İstisna hali, bir yandan normun yürürlükte ol-
duğu, ama uygulanmadığı (‘güç’ünün olmadığı), öte yandan, yasa de-
ğeri olmayan kararların yasanın ‘güc’ünü edindikleri bir ‘yasa halini’
tanımlar.”
58
“İstisna hali, yasasız bir yasa gücünün söz konusu olduğu
bir yasasızlık uzamıdır.”
59
Normun uygulanması, normda içerilmiş değildir, o normdan çı-
karılması da olanaksızdır. İstisna hali bu anlamda, uygulama ile nor-
mun ayrılıklarını sergiledikleri, katışıksız “yasasız bir yasa gücüne sa-
hip yasanın”, uygulaması askıya alınmış bir normu gerçekleştirdiği bir
alanın açılmasıdır.
60
Yani, esas yasa istisna halinde askıya alınmakta,
bu durumda söz konusu olan “yasasız bir yasa gücüne sahip yasa” bu
askıya alma halindeki mevcudiyetiyle, şu anda uygulanmasa bile, söz
konusu normun uygulanmasını sağlamaktadır, tam da bu askıya alma
işlemiyle. İstisna hali, norm ile gerçeklik arasında bu şekilde bir bağ
olduğu varsayımından doğar. Agamben’in deyimiyle “bu bir normu
uygulamak için, son tahlilde, onun uygulanmasını askıya almak, bir
istisna üretmek gerektiği anlamına gelir.”
61
56
Balladore-Pallieri, akt. Agamben, İstisna Hali, s. 40.
57
Agamben, İstisna Hali, s. 39.
58
Agamben, İstisna Hali, s. 49.
59
Agamben, İstisna Hali, s. 50.
60
Agamben, İstisna Hali, s. 51.
61
Agamben, İstisna Hali, s. 51.