133

157

TBB Dergisi 2017 (133)

Meryem GÜNAY

İlk hükmün verilmesinden sonra kararın kesinleşmesine kadar geçe-

cek zaman içinde hizmet ve yardım eden kişi lehine etkin pişmanlık

hükümleri uygulanmamalıdır. Aksinin kabulü halinde, suçlamayı en

baştan kabul etmemiş failin, ilk hükmün verildiği ana kadar beraat

edebileceği beklentisiyle hizmet ve yardımdan kaçınmasına olanak

tanınmış olur. Kaldı ki, ilk hüküm ile cezalandırılmış bir kişinin daha

sonra yapacağı hizmet ve yardımın, aldığı cezanın etkisiyle ve bunun

doğurduğu baskı altında olabileceği düşünüldüğünde, maddede ön-

görülen “gönüllülük” koşulu da gerçekleşmemiş olacaktır. Diğer bir

görüşe göre,

madde gerekçesinde yazılı

“hüküm”

ile ilk derece mah-

kemesi tarafından verilen ilk hüküm kast edilmemiştir. Mahkeme ta-

rafından verilmiş kararın Yargıtay tarafından bozularak dosyanın ilk

derece mahkemesine iade edilmesinden sonra da failin hizmet ve yar-

dımda bulunması halinde de ceza indirimi öngören etkin pişmanlık

hükmü uygulanmalıdır. Aksinin kabulü, söz konusu maddenin ama-

cına aykırı olur.

Kanaatimizce, madde gerekçesinde yazılı

“hüküm”

den anlaşılması

gereken, ilk derece mahkemesince verilen ilk hükümdür. Bu nedenle

dava dosyasının Yargıtay tarafından bozulmasından sonra, fail hakkın-

da etkin pişmanlık hükümleri uygulanmamalıdır. Çünkü fail hakkında

verilen ilk hükümle, açık bir ceza tehdidi altında kalan fail, kanunda

belirtilen şartları gönüllü olarak değil, zorunluluk ve baskı altında yeri-

ne getirecektir. Üzerinde mahkûmiyet hükmü baskısı olan kişinin artık

serbest iradesi ile etkin pişmanlıkta bulunması söz konusu olamaya-

caktır. Dolayısıyla fail hakkında ilk hüküm tesis edildikten sonraki aşa-

malarda etkin pişmanlık hükmünün uygulanmaması gerekir.

IV- ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI

A) CEZASIZLIK ÖNGÖREN ETKİN PİŞMANLIK

HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI

Cezayı ortadan kaldıran etkin pişmanlığın uygulanma koşulla-

rının tümünün birlikte gerçekleşmesi halinde, etkin pişmanlık göste-

ren fail hakkında soruşturma aşamasında CMK’nın 171/1. maddesi

uyarınca kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilebilir. Burada

Akkaya, s.487; Elmas, s.549.