133

363

TBB Dergisi 2017 (133)

Eylül Can KÖSE

tılmaya muhtaçtır. TMK m. 199’da öngörülen, eşlerden birinin belirli

malvarlığı üzerinde tasarruf yetkisinin hâkim kararıyla sınırlanma-

sına ilişkin düzenlemenin, bu madde kapsamında değerlendirileme-

yeceği açıktır. TMK m. 197/II ile TMK m. 199’un uygulama alanını

belirlemek bakımından, TMK m. 197/II’nin ikincil/yedek bir müda-

hale olanağı verdiği kabul edilerek, TMK m. 199’un yetersiz kaldığı

hallerde uygulanması, bir çözüm olarak önerilebileceği ifade edil-

mektedir.

Mehaz İsviçre Medeni Kanunu’nun 176. maddesinde “hal ve şart-

lar haklı gösteriyorsa eşler arasında mal ayrılığı rejimine hükmedile-

ceği” öngörülmektedir. Doktrinde, bu hükümden esinlenerek hazırla-

nan TMK 197’nin uygulanmasında da, hâkimin gerekli görürse eşler

arasındaki mal rejiminin mal ayrılığına dönüştürülmesine karar vere-

bileceği kabul edilmektedir.

Bazı malların eşlerden birine verilmesi-

ne de karar verebilir.

Eşler arasındaki mal rejimine müdahale bakımından TMK m. 197/

II ile eşler arasındaki mal rejiminin hâkim kararıyla olağanüstü mal re-

jimine geçişini düzenleyen TMK m. 206’nın sınırını da çizmek gerekir.

Bu hususta doktrinde çoğunlukla kabul edilen görüşe göre, TMK m.

197/I’in şartları oluşmuşsa, yani haklı sebebe dayanarak ayrı yaşama

hakkına başvurulmuşsa, eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlem-

lerin alınması kapsamında TMK m. 206’ya göre olağanüstü mal rejimi-

ne geçiş uygulanabilir.

Gümüş, s. 173.

Öztan, s. 369; Dural, Öğüz, Gümüş, s. 182; Gümüş, s. 172; Ayan, s. 249.

Ayan, s. 250.

Anılan madde hükmü, haklı bir sebebin varlığı halinde eşlerden birinin talebi

üzerine, hâkimin eşler arasındaki mal rejiminin mal ayrılığına dönüştürülmesine

karar verebilmesini düzenlemektedir. Özellikle haklı bir sebebin varlığının kabul

edildiği haller şunlardır: 1. Diğer eşe ait malvarlığının borca batık veya ortaklık-

taki payının haczedilmiş olması, 2. Diğer eşin, istemde bulunanın veya ortaklığın

menfaatlerini tehlikeye düşürmüş olması, 3. Diğer eşin, ortaklığın malları üzerin-

de bir tasarruf işleminin yapılması için gereken rızasını haklı bir sebep olmadan

esirgemesi, 4. Diğer eşin, istemde bulunan eşe malvarlığı, geliri, borçları veya or-

taklık malları hakkında bilgi vermekten kaçınması, 5. Diğer eşin sürekli olarak

ayırt etme gücünden yoksun olması.

Zafer Zeytin, Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, Seçkin, Ankara 2005,

s. 56; Ali İhsan Özuğur, Mal Rejimleri, Seçkin, 6. Bası, Ankara 2011, s. 30. Aksi

görüşte, Dural, Öğüz, Gümüş, s. 182, Gümüş, s. 173.