498 / 685
497
TBB Dergisi 2017 (133)
Çiğdem Mine YILMAZ / Sevgi BOZKURT YAŞAR
si ile birlikte devreden pay defterine oydan yoksun pay sahibi olarak
kaydedilir. Devralan payın mülkiyeti ve paya bağlı malvarlıksal hak-
lar üzerinde istediği şekilde tasarrufta bulunur ancak yüzdesel sınırı
aşan paylarına ilişkin genel kurula katılma, oy hakkı ve buna bağlı
hakları kullanması söz konusu olmaz.
202
Payın mülkiyeti ile paya bağlı
tüm haklar mali haklar ve oy kullanma ve buna haklar ile genel kurula
katılma hakları da geçer. Ancak bu oy kullanma ve buna bağlı haklar
ile genel kurula katılma haklarının kullanılabilmesi için ortaklığın pay
sahibi olarak tanınması gerekir.
203
Bu hakların kullanılamaması TTK
m. 389/son cümle ve 201/1 anlamında donması ve bu payların genel
kurul toplantı nisabının hesabında sermayeden düşülmesi anlamına
gelir.
204
Bu ayrım iradi devriler bakımından önem taşımaktadır. TTK m.
495/3’te öngörülen kanuni intikal halleri açısından ise bu ayrım her-
hangi bir önemi haiz bulunmaz. Bu duruma payın mülkiyeti ve paya
bağlı haklar edinimin gerçekleştiği hukuki sebebin özellikleri uya-
rınca kazanılır.
205
Bununla birlikte payları kanuni intikal hallerinden
biri ile edinen kişinin –ortaklık tarafından edinen kişinin bilinmesinin
202
Uzel, s. 214. Ancak burada bölünme teorisinin uygulanması söz konusu değildir.
Zira bölünme teorisi uyarınca ortaklığın devre onay vermemesi halinde paydan
kaynaklanan yönetimsel ve koruyucu hakların devredende kalacağı ve onun tara-
fından kullanılacağı kabul edilmektedir. Borsaya kote bağlı nama yazılı payların
devri bakımından TTK m. 497 ortaklığın onay vermemesi halinde dahi paya bağlı
hakların tümünün devralana geçeceği ancak ortaklık tarafından onaylanan tam
bir pay sahibinin aksine pay sahibi olarak tanınmadığı sürece bu kişinin paydan
doğan genel kurula katılma ve oy hakkı ile oy hakkına bağlı diğer hakları kulla-
namayacağını öngörmektedir Sevi, s. 287; bölünme teorisine üstünlük tanındığı
yönünde Kendigelen, Yeni Türk Ticaret Kanunu, s. 407.
203
Devralan mülkiyet hakkına sahip olduğundan ortaklık tarafından tanınmasından
önceki ara döneme payı tekrar satabilir. Bkz.:Forstmoser/Meier-Hayoz/Nobel, §
44 N 216, oy kullanma ve buna bağlı hakların ortaklığın onayına ilişkin geciktirici
şarta bağlı olduğu yönünde Böckli, §6 N. 135. 497/3 ün ifadesinin isabetli olma-
dığı, payın devri ile birlikte tüm hakların payları edinene geçtiği sadece payları
edinen kişinin bu oy hakkını kullanması için ortaklığın onayına ihtiyacı olduğu
yönünde Bkz.: Akın, s. 151.
204
Tekinalp, Bağlam Sistemi, s. 74. Bağlam hükümleri sebebi ile oydan yoksun pay
sahibi olarak belirtilen devralan genel kurula katılamaz oy kullanamaz iptal
davası açamaz, rüçhan hakları dahil tüm malvarlığı haklarını kullanabilir esas
sözleşme hükümlerine uyan kişilere nama yazılı payları devredebilir. Tekinalp,
Bağlam Sistemi, s. 75.
205
Uzel, s. 174. Genel kurula katılma, oy hakkı ve oy hakkına bağlı hakların kulla-
nılmasının ortaklığın onayına bağlı oluşu bu hakların geçici olarak donması veya
kullanılması yasağı olarak nitelendirilebilir. Uzel, s. 213.