134

294

İstinafta Yeni Vakıa ve Delil İncelemesi

GİRİŞ

İlk derece mahkemesinin kararına karşı istinaf yoluna başvurul-

ması halinde, ilk derece mahkemesinin kararının kesinleşmesi engel-

lenmekte; istinaf aşamasında yeniden yargılama yapılarak yeni bir

kararın verilmesi ihtimali doğmakta; böylece başvurunun “erteleyici

etki”si ortaya çıkmaktadır. Uyuşmazlığın ilk derece mahkemesine göre

bir üst mahkeme olan bölge adliye mahkemesi nezdinde, HMK.m.355

uyarınca istinaf sebepleri ve kamu düzeni

çerçevesinde maddî ve

hukukî bakımdan yeniden incelenmesi sebebiyle, istinaf başvurusu

“aktarıcı etki” doğurmakta;

böylece istinaf aşamasında yeniden tah-

kikat yapılmaya başlanmaktadır. Bu çerçevede, çalışmamızın birinci

bölümünde yeni vakıa ve yeni delil getirme yasağına, ikinci bölümün-

de ise delillerin incelenmesine değineceğiz.

I- İstinaf Aşamasında Yeni Vakıa ve Yeni Delil Getirme Yasağı

HMK. m.357/f.I uyarınca, bölge adliye mahkemesince re’sen göz

önünde tutulacaklar dışında, ilk derece mahkemesinde ileri sürülme-

yen iddia ve savunmalar dinlenememekte; yeni delillere dayanılama-

maktadır. Anlaşıldığı üzere, kanun koyucu istinaf aşamasında yeni

dava malzemesinin yargılamaya getirilmesini yasaklayarak sınırlı isti-

naf sistemini (dar anlamda istinaf sistemini) benimsemiştir.

İstinaf incelemesinde kamu düzenine aykırılık kavramı hakkında geniş bilgi için

bkz. Halûk Konuralp, İstinafta Kamu Düzeni Kavramı, Medenî Usûl ve İcra-İflâs

Hukukçuları Toplantısı-VI, Medenî Usûl Hukukunda Kanun Yolları ve Arabulu-

culuk Kanun Tasarısı, İzmir/Çeşme 19-20 Ekim 2007, s. 137 vd.; Tolga Akkaya,

Medenî Usûl Hukukunda İstinaf, Ankara 2009, s. 263 vd.

Halûk Konuralp, Bölge Adliye Mahkemelerinde Uygulanacak Usul, İstinaf Mah-

kemeleri Uluslararası Toplantı, Ankara 7-8 Mart 2003, s.253-255; Muhammet Öze-

kes, “Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler Çerçevesin-

de Kanun Yolu İncelemesi-Özellikle İstinaf”,

Legal Hukuk Dergisi

, İstanbul 2004,

S.13, s.3109; Hukuk Muhakemesinde İstinaf El Kitabı, Ankara 2007,s.9; Akkaya,

s.62-63; Meral Sungurtekin Özkan, Türk Medeni Yargılama Hukuku, İzmir 2013,

s.357; Muhammet Özekes, 100 Soruda Sorularla Medenî Usûl Hukukunda Yeni

Kanun Yolu Sistemi, İstinaf ve Temyiz, 3.Bası, Ankara 2016, s.34; Hakan Pekca-

nıtez/Muhammet Özekes, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, C.III, 15.Bası,

İstanbul 2017, s. 2234. İstinaf bakımından erteleyici ve aktarıcı etkiye ilişkin farklı

hukuk sistemlerindeki düzenlemeler ve doktrinde ileri sürülen görüşler hakkında

ayrıntılı bilgi için bkz. M. Kâmil Yıldırım, Hukuk Devletinin Gereği: İstinaf, İstan-

bul 2000, s. 35 vd.

Sınırlı (dar anlamda) istinaf sisteminde, istinaf mahkemesi ilk derece mahkeme-

since yapılmış tespitlerle bağlı olmakta; ilk derece mahkemesi nezdinde toplan-