134

299

TBB Dergisi 2018 (134)

Nur BOLAYIR

Kanaatimizce, HMK.m.357/f.III’te yalnızca mücbir sebeple gös-

terilmeleri mümkün olmayan deliller bakımından bir istisna getiril-

diğinden, tarafların kusurları olmaksızın ileri süremedikleri vakıalar

bakımından aynı istisna geçerli olmayacaktır. Somut olay adaletinin

sağlanması için aynı istisnanın vakıalara da tanınması gerekmekle bir-

likte, şu anki mevcut kanunî düzenleme karşısında ilgili hükmü vakı-

alara da teşmil etmek mümkün olmayacaktır.

Madde gerekçesinde, ilk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen

iddia ve savunmaların karşı tarafın rızasıyla bile bölge adliye mahke-

mesi nezdinde ileri sürülemeyeceği; mahkemenin iddianın ve savun-

manın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağına aykırılığı kendili-

ğinden gözetebileceği belirtilmiştir.

HMK.m.357/f.I’de bölge adliye

mahkemesinde ıslah talebinde bulunulamayacağı ifade edildiğinden,

bu yasak ıslah yoluyla dahi aşılamayacaktır. Doktrinde, istinaf aşa-

masında yeni vakıa getirmenin kesin olarak yasaklanması sebebiyle,

bölge adliye mahkemelerinin vakıa mahkemesi olarak örgütlenip da-

vayı yeniden görüp karara bağlama yetkisine sahip olamayacağından

bahisle güvenceli adaletin temin edilemeyeceği; söz konusu kaygıların

giderilebilmesi için yeni vakıaların sınırlı da olsa yargılamaya dâhil

edilmesine izin verilmesi ve buna bağlı olarak belirli ölçüde ıslah ku-

rumuna işlerlik kazandırılması gerektiği savunulmuştur.

Bu görüş

doğrultusunda doktrinde isabetli olarak savunulduğu üzere, vakıa

getirme yasağına ilişkin olarak hukukumuzda öngörülmüş olan katı

düzenlemenin ıslah yoluyla bir nebze de olsa yumuşatılmasına imkân

tanınmalıdır. HMK.m.360’ın ilk derece yargılamasına yaptığı atıf üze-

rine uygulanabilecek olan HMK.m.176

/f.II

uyarınca yargılamada yal-

nızca bir kez ıslah yoluna başvurulabileceğinden, ilk derece mahke-

mesinde ıslaha başvurmamış olan taraflara istinaf aşamasında ıslah

yoluyla yeni vakıa getirme imkânı tanınması

ve HMK. m.357/f.I’de

bu yönde bir değişiklik yapılması isabetli olacaktır.

709; Çiftçi, s. 536.

Hakan Pekcanıtez/Hülya Taş Korkmaz/Nedim Meriç, Gerekçeli Hukuk Muha-

kemeleri Kanunu, Ankara 2016, 8.Bası, Ankara 2016, s. 349.

Süha Tanrıver, “Adliye Mahkemeleri İle Üst Mahkemelerin Kuruluş ve Gö-

revleri Hakkında Kanun Tasarısı İle İlgili Bazı Düşünceler”,

BATİDER,

Anka-

ra 1995, C.XVIII, S.1-2, s.153; Süha Tanrıver, “6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri

Kanunu’nun Revizyonu Üzerine Bazı Düşünceler”,

TBBD

, Ankara 2012, S.99, s.32.

Pekcanıtez/Özekes, Pekcanıtez Usûl, s.2248-2250.