134

296

İstinafta Yeni Vakıa ve Delil İncelemesi

A- İstinaf Aşamasında Yeni Vakıa Getirme Yasağı

HMK. m.357/f.I’de, bölge adliye mahkemesince re’sen göz önün-

de tutulacaklar dışında, ilk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen

iddia ve savunmaların dinlenemeyeceği belirtilmek suretiyle, istinaf

aşamasında yeni vakıalara dayanılması yasaklanmıştır.

Bu bağlamda,

hangi vakıaların yasak kapsamında değerlendirileceği; hangi vakıala-

rın yargılamaya serbestçe dâhil edilebileceği hususlarında doktrinde

çeşitli görüşler ileri sürülmüştür.

Doktrinde savunulan bir görüşe göre, ilk derece mahkemesinde

davanın görülmesi sırasında iddianın ve savunmanın genişletilme-

si veya değiştirilmesi yasağı başlamış olsa bile, yargılama sırasında

doğan vakıaların istinaf aşamasında ileri sürülmesi mümkündür.

İlk derece yargılamasının tamamlanıp hükmün verilmesinden son-

ra doğan vakıaların, istinaf yargılaması sırasında ortaya çıkan vakı-

aların ve ilk derece yargılaması sırasında mevcut olmakla birlikte,

tarafların ihmali nedeniyle ileri sürülememiş olan vakıaların istinaf

yargılamasına getirilmesi ise, yasaklanmıştır.

Anlaşıldığı üzere, ilk

derece yargılaması sırasında iddianın ve savunmanın genişletilmesi

veya değiştirilmesi yasağı ile bu yasağın istisnaları dâhilinde ileri sü-

rülmüş olan vakıaların yanı sıra, anılan kapsamda ileri sürülmemiş

olmakla birlikte ilk derece yargılaması sırasında mevcut bulunan va-

kıalar herhangi bir kısıtlamaya tâbi olmaksızın istinaf yargılamasına

konu olabilecektir.

Doktrinde diğer bir görüş tarafından, gerek ilk derece yargılama-

sı sırasında mevcut olan vakıaların, gerekse ilk derece yargılamasının

sona erip hükmün verilmesinden sonra, hatta istinaf aşamasında ortaya

çıkan vakıaların istinaf yargılaması sırasında dikkate alınmaları gerek-

tiği savunulmaktadır. İlk derece mahkemesi nezdinde fiilî imkânsızlık

sebebiyle ileri sürülememiş olan, uyuşmazlığın ve hükmün akıbetini

İstinaf yargılaması sırasında yeniden yapılan tahkikatın kısa sürede tamamla-

nabilmesi, tarafların davayı uzatma girişimlerinin önlenmesi, tüm iddiaların ve

savunmaların ilk derece mahkemesi önünde ileri sürülmesi amaçlandığından, is-

tinaf aşamasında yeni vakıa getirilmesi yasaklanmıştır; aksi takdirde taraflar yeni

vakıalar göstererek yargılamanın gecikmesine sebep olabileceklerdir (İstinaf El

Kitabı, s.55).

Akil, s.311; Bilge Umar, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2.Bası, Ankara 2014,

s.1036; Abdürrahim Karslı, Medeni Muhakeme Hukuku Ders Kitabı, 4. Baskı, İs-

tanbul 2014, s.724.