134

350

İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Kararlar

İstinaf incelemesi devam ederken gerçekleşen feragat, kabul, sulh

gibi taraf usûl işlemlerinde istinaf mahkemesinin nasıl karar vereceği

düzenlenmemiş olup, bu hâllerde ilk derece mahkemesine benzer ka-

rarlar verilebileceği belirtilebilir. Bu kararlar bakımından istinaf mah-

kemesi - Yargıtay’ın aksine bozma kararı vererek dosyayı ilk derece

mahkemesine göndermeden-öncelikle geçerliliğini yitirmiş olan ilk

derece mahkemesi kararını kaldırmalı ve kendisi ilk derece mahke-

mesi kararının haklı ya da haksız olması üzerinde durmadan veya bu

yönde bir ifade kullanmadan durumun niteliğine göre gerekli kararı

vermelidir.

101

Buna göre istinaf aşamasında davadan feragat edilmesi hâlinde,

uyuşmazlığın feragat nedeniyle son bulduğunu tespit eden istinaf

mahkemesi,

“ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmakla birlikte

feragat nede-

niyle davanın reddine”

karar vermelidir. Davacı talep sonucundan kıs-

men feragat ederse feragat edilen kısım için ilk derece kararının kaldı-

rılmasına ve davanın reddine karar verilmeli, feragat edilmeyen kısım

hakkında istinaf incelemesine devam edilmelidir.

İstinaf aşamasında davanın davalı tarafından kabul edilmesi

hâlinde dava konusu uyuşmazlığın son bulduğunu tespit eden istinaf

mahkemesi,

“ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmakla birlikte davalının

kabul beyanı sebebiyle davanın kabulüne”

karar vermelidir. Talep sonu-

cunun bölünebilir olduğu davalarda davalı davacının talep sonucunu

kısmen kabul ederse istinaf mahkemesi tarafından kabul edilen kısım

için ilk derece kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar

verilmeli; kabul edilmeyen kısım bakımından istinaf incelemesine de-

vam edilmelidir.

Sulh söz konusu olduğunda ise sulhun davayı nasıl sona erdirece-

ği tarafların iradesine göre belirlenir. Bu sebeple istinaf mahkemesi ta-

rafların iradesini dikkate alarak karar vermelidir. Taraflar sulh sözleş-

mesine göre bir karar verilmesini isterlerse (HMK md.315/1, c.2), bu

halde istinaf mahkemesi sulh sözleşmesinin içeriğine göre bir hüküm

kurmalıdır. Bu ihtimal bakımından dava mahkemenin esasa ilişkin bir

nihaî kararı ile sona ermiş olmaktadır.

102

Tarafların sulh sözleşmesine

101

Özekes, Pekcanıtez Usul, s. 2269; Varol/Karaaslan, s. 349; Akkaya , s. 336-337.

102

Bkz. Atalı, Pekcanıtez Usûl, s. 2036. Mahkeme huzurunda sulh şarta bağlı olarak

da yapılabilir (HMK md. 313/4). Sulh sözleşmesinin şarta bağlı olarak yapılmış

olması hâlinde mahkemenin böyle bir sulh sözleşmesine dayanarak esas hakkın-