134

351

TBB Dergisi 2018 (134)

Melis TAŞPOLAT TUĞSAVUL

göre karar verilmesi yönünde bir talebi yoksa, taraflar sadece sulhün

tespit edilmesini isterlerse, istinaf mahkemesi sulhü tutanağa geçirir

ve “

davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı”

şeklinde bir ka-

rar vermelidir (HMK md. 315/1, c.2).

103

Anılan davaya son veren taraf işlemleri dışında yargılamayı sona

erdiren bir diğer hâl olan davanın konusuz kalması durumu istinaf

mahkemesinin kararlarına konu olabilir. Bu kararlar bakımından is-

tinaf mahkemesi yine öncelikle ilk derece mahkemesi kararını kaldır-

malı ve davanın sona erdiğini belirtmelidir. Örneğin, davanın konusu

ortadan kalkarsa -istinaf yargılaması sırasında dava konusu borç öde-

nirse veya bir taşınmazın tahliyesi davasında taşınmaz tahliye edilirse-

ilk derece mahkemesinin kararının haklı ya da haksız olması üzerinde

durulmadan, “

ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmakla birlikte dava konu-

suz kald

ığından karar

vermeye gerek bulunmad

ığına” şeklinde karar ve-

rilmesi gerekir. Şüphesiz dava kısmen konusuz kalmışsa o kısım için

konusuz kalma, diğer kısım için ise yargılamaya devam etme şeklinde

bir yol izlenmelidir.

104

Davaya son veren taraf işlemleri ile davanın konusuz kalması se-

bebiyle istinaf yargılamasının sona ermesi durumunda istinaf mahke-

mesi yargılama giderleri konusunda ilk derece yargılamasındaki ge-

çerli olan kuralları dikkate alarak karar vermelidir.

105

Ayrıca somut olayın şartlarına göre göre istinaf aşamasında da ih-

tiyati tedbir ve ihtiyati haciz gibi geçici hukukî koruma kararları veri-

lebilir.

106

da hüküm vermesi kural olarak şarta bağlı hüküm verilemeyeceğinden mümkün

değildir. Bu durumda istinaf mahkemesi davanın mahkeme içi sulh ile sona er-

diğini tespit ve tevsik eden bir tutanak düzenledikten sonra “davanın esası hak-

kında karar verilmesine yer olmadığı” na karar vermesi gerekir. Bkz. Kuru, s. 557;

Atalı, Pekcanıtez, Usûl, s. 2037.

103

Ayrıca bkz. Akkaya, s. 335 vd.

104

Bkz. Akkaya, s. 335 vd.; Özekes, s. 106-107; Çiftçi, s. 320 vd.

105

Bkz. Akkaya, s. 342.

106

Bu konuda kanunda açık bir hüküm yoktur. Ancak aksine hüküm bulunmayan

hâllerde ilk derece yargılamasında uygulanan usûlün istinafta da geçerli olacağı-

nı belirten HMK md. 360 düzenlemesinden hareketle bu sonuca ulaşılabilecektir.

Aynı zamanda HMK md. 357’de öngörülen yapılamayacak işlemler içinde geçici

hukukî koruma kararı talep edilemeyeceği belirtilmemiştir. Bu sebeple daha önce

ilk derece mahkemesinde talep edilmemiş ya da talep edilip kabul edilmemiş olsa

bile istinaf aşamasında ihtiyati tedbir ya da ihtiyati haciz gibi geçici hukukî ko-

rumaların talep edilmesi mümkündür ( Özekes, Pekcanıtez, Usûl, s. 2261-2262;

Özekes, s. 107-108).