134

352

İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Kararlar

SONUÇ

Türk Hukuku’nda 20.07.2016 tarihinden itibaren fiilen çalışmaya

başlayan istinaf mahkemeleri hem denetim hem de hüküm mahke-

meleri olarak faaliyet göstermektedir. Buna göre istinaf mahkemeleri

yapacağı inceleme sonucunda gerektiğinde ilk derece mahkemesi ka-

rarını kaldıracak ve yeniden tahkikat yaparak hukuka aykırı gördüğü

hususları gidererek yeni bir karar verebilecektir. Yani istinaf inceleme-

sinde sadece hukukî denetim değil, maddi denetim de yapılmaktadır.

Bu temyiz incelemesi ile istinaf incelemesi arasındaki en önemli fark-

tır. Nitekim temyiz incelemesi yalnızca hukukî denetim ile sınırlı olup

bu sebeple Yargıtay istinaf mahkemesi kararını hukuka uygun bulur-

sa sadece onama kararı, doğru bulmazsa da bozma kararı vermekle

yetinmelidir. Oysaki istinaf mahkemelerinde ilk derece mahkemesi

kararı hukuka uygun bulunursa onama değil, istinaf başvurusunun

reddine, ilk derece mahkemesi kararı hukuka aykırı bulunursa, bozma

değil ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeni bir karar verile-

cektir. Yine ilk derece mahkemesi kararı hukuka uygun olmamakla

birlikte bu durum yeniden yargılama yapılmasını gerektirmiyorsa ilk

derece mahkemesi kararı kaldırılıp, düzeltilerek yeniden esas hakkın-

da karar verilmesi söz konusu olacaktır.

O hâlde görülmektedir ki, istinaf yargılamasından istenen faydala-

rın sağlanabilmesi için öncelikle bu mahkemelerin niteliği doğru tespit

edilmeli, temyiz denetimi ile arasındaki farklar ortaya çıkartılmalıdır.

İstinaf incelemesi sonunda verilebilecek kararlar temyiz incelemesi

sonrasında Yargıtay tarafından verilen kararlardan farklı olduğu gibi

ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararlardan da farklılık gös-

terir. Nitekim istinaf incelemesinde doğrudan dava hakkında değil,

önce ilk derece mahkemesi kararı hakkında bir sonuca varılır. Daha

sonra ise varılan sonuca bağlı olarak ilk derece mahkemesine veya baş-

ka bir mahkemeye gönderme kararı verilebilecek (HMK md.353/1a)

veya işin esasına girilerek istinaf mahkemesinde inceleme yapılarak

yeniden karar verilebilecektir.

Diğer yandan istinaf incelemesinin sonunda verilecek kararlar ba-

kımından istinafa başvuran tarafın dilekçesinde belirttiği sebepler ve

talep sonucu önemlidir. Zira istinaf incelemesi temyiz incelemesinin

aksine istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve talepler ile sınırlı ola-

rak yapılacağından istinaf mahkemesinin vereceği kararda talep so-

nucu belirleyici olacaktır. İstinaf mahkemesi yalnızca kamu düzenine