134

433

TBB Dergisi 2018 (134)

Vehbi Umut ERKAN

Çalışmamızda, genel olarak evlilik birliği içerisinde kadının eko-

nomik ve sosyal hakları incelenmiştir. Söz konusu inceleme yapılırken

yerli ve yabancı doktrinden faydalanılmış; konuyla ilgili Yüksek Mah-

keme Kararlarından da örnekler sunulmuştur.

II. KONUT SEÇİMİ, EVLİLİK BİRLİĞİNİN YÖNETİMİ ve

TEMSİLİ

Türk Medeni Kanunu’nun 186. maddesinde, eşlerin oturacakları

konutu birlikte seçecekleri, evlilik birliğini beraber yönetecekleri ve

birliğin giderlerine güçleri oranında emek ve malvarlıklarıyla katıla-

cakları düzenlenmektedir.

Söz konusu düzenleme, evlilik birliğinin

yönetimi ve temsili konularında, evli çiftlerin hak ve yükümlülüklerini

belirleyen, temel bir norm niteliğindedir.

Düzenlemenin ilk fıkrasında (TMK md. 186/I), eşlerin oturacakla-

rı konutun seçimini birlikte yapacakları ifade edilmektedir. Maddede

yer alan konuttan kasıt, evlilik konutudur. Evlilik konutu, ailenin bir-

likte yaşadığı her türlü konut olup, aile konutundan (TMK md. 194)

daha geniş bir kavramdır. Ancak çoğu halde evlilik konutu, aile ko-

nutu niteliğine sahiptir

ve yine çoğu zaman eşlerin yerleşim yeridir.

Düzenlemeye göre, evlilik konutunun seçiminde evli kadın kocasıyla

eşit hakka sahip olup, kocanın söz konusu seçimi yaparken herhangi

bir üstünlüğü bulunmamaktadır. Bu bağlamda kocanın kadını, kendi

ailesiyle oturmaya zorlama hakkı bulunmamaktadır. Evlilik konutu-

nun seçimi konusunda anlaşılamaması durumunda, kadın tek başına

veya kocayla birlikte TMK md. 195/I uyarınca hâkime başvurarak,

Benzer bir hüküm kaynak İsviçre Medeni Kanunu’nda (ZGB Art. 162 ve 163)

yer almaktadır. ZGB Art. 162 ve 163 uyarınca, evlilik birliği içerisinde çiftler, aile

konutunun seçiminde eşit haklara sahiptir ve evlilik birliğinin giderlerine kendi

imkanlarına göre katkıda bulunurlar; aile konutu, çocukların bakımı ve parasal

desteğin belirlenmesi konularında yapacakları katkı üzerinde anlaşma yaparlar.

Mustafa Dural/Tufan Öğüz/Mustafa Alper Gümüş, Türk Özel Hukuku Cilt III,

11. Bası İstanbul 2016, s. 155 vd.

Dural/Öğüz/Gümüş, s. 159; Bilge Öztan, Aile Hukuku, 6. Bası, Ankara 2015, s.

220 ve 221.

Dural/Öğüz/Gümüş, s. 159. Eşlerin TMK md. 19 ve TMK md. 20 uyarınca, ayrı

yerleşim yeri edinmeleri mümkündür. Bu nedenle eşlerin yerleşim yeri, evlilik

konutunun bulunduğu yere göre belirlenmez. Ancak tek bir evlilik konutunun ol-

duğu durumlarda söz konusu yer, eşlerin yerleşim yeri olduğu konusunda karine

teşkil eder (Öztan, s. 223).