134

437

TBB Dergisi 2018 (134)

Vehbi Umut ERKAN

dilemez, vazgeçilemez ve evlilik birliği devam ederken zamanaşımına

uğramaz.

Kadının talebi üzerine hakim, ailenin geçimi için kocanın

yapacağı parasal katkıyı belirler ve söz konusu katkı, kadın için bir ala-

cak hakkı oluşturur. Bu şekilde belirlenen katkı alacağı, bütün olarak

devredilemez ve haczedilemez.

Nihayet, kadının evlilik birliğine emeğiyle yaptığı katkı, yasal mal

rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi

çerçevesinde malların

tasfiyesi aşamasında da öneme sahiptir. Çünkü edinilmiş mallara ka-

tılma rejiminin temelini, evlilik devam ettiği sürece, emek karşılığı edi-

nilen mallar oluşturmaktadır. Nitekim TMK md. 219/I’de edinilmiş

malın her eşin bu mal rejiminin devamı süresinde karşılığını vererek

elde ettiği malvarlığı değerlerinden oluştuğu ifade edilmekte; TMK

md. 219/I-1’de ise çalışmanın karşılığı olan edinimlerin, edinilmiş mal

olarak kabul edileceği düzenlenmektedir. Bunun yanı sıra TMK md.

219’da hangi malların edinilmiş mal olarak kabul edileceği belirtil-

dikten sonra, TMK md. 227’de eşlerden birinin diğerine ait bir malın

edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına karşılık almaksızın

katkıda bulunduğu takdirde katkısı oranında alacak hakkına sahip

olacağı ve TMK md. 236’da mal rejiminin tasfiyesinde borçlar çıkarıl-

dıktan sonra kalan değerin paylaşımının yarı yarıya yapılacağı hüküm

altına alınmaktadır

. Bu itibarla kadın evlilik birliği içerisinde kocanın

mal edinmesine, o malın iyileştirilmesine veya emeğiyle bir katkıda

bulunmuşsa mal rejiminin tasfiyesinde bu katkısı dikkate alınacaktır.

Bu durum özellikle kadının evlilik birliğine emeğiyle yaptığı katkının

değerlendirilmesi bakımından önemlidir.

Böylelikle, evlilik birliği

Hasenböhler/Opel, ZGB Art. 163 N. 40; Alexandra Zeiter, Hand Kommentar zum

Schweizer Privatrecht, Zürich- Basel- Genf 2007, ZGB Art. 163 N. 12; Öztan, s. 240.

Hausheer/Reusser/Geiser, ZGB Art. 163 N. 65; Hasenböhler/Opel, ZGB Art. 163

N.41; Bräm/Hasenböhler, ZGB Art. 163 N. 146; Zeiter, ZGB Art. 163 N. 12; Dural/

Öğüz/Gümüş, s. 161; Kılıçoğlu, Yenilikler, s. 29 vd.

Türk Hukuku’nda TMK md. 202/I uyarınca yasal mal rejimi, edinilmiş malla-

ra katılma rejimidir. İsviçre Hukuku’nda da İsviçre Medeni Kanunu’nda yapılan

05.10.1984 tarihli değişiklikle, yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma

rejimi kabul edilmiştir.

Türk Medeni Kanunu md. 237 uyarınca eşler, eşit paylaşım yerine farklı bir oran-

da paylaşım esasını seçme hakkına sahiptir.

Kılıçoğlu, Yenilikler, s. 196 vd.; Ahmet M. Kılıçoğlu, “Katkı Katılma Alacağı”,

Kadir Has Üniversitesi Medeni Kanun’un ve Borçlar Kanunu’nun 90. Yılı Ulus-

lararası Sempozyumu 1926’dan Günümüze Türk- İsviçre Medeni Hukuku Cilt I,

Ankara 2017, s. 116 ve 129. Nitekim TMK md. 202’nin madde gerekçesinde bu