134

681

TBB Dergisi 2018 (134)

Bengül KAVLAK

İngiliz hukuku sermaye şirketlerine asgari bir sermaye tutarı öngör-

mediğinden Centros’un taahhüt edilen sermayesi hiç ödenmemiştir.

Şirket payları Danimarka’da oturan Danimarka vatandaşı Bay ve Ba-

yan Bryde’a ait olmak üzere iki paya bölünmüştür.

Heyet, tescilin reddedilmesinin ABİA m. 49 ve 54’ün ihlalini oluş-

turmadığını iddia etmekteydi. İngiltere’de hiçbir faaliyet gösterme-

yen şirketin asıl amacının Danimarka’da bir şube değil, Danimarka

hukukunda öngörülen asgari sermayeyi ödemeksizin şube görün-

tüsü altında bir ana şirket kurmak istediği iddia edilmekteydi. Zira

Danimarka’da şube olarak kurulma, ulusal hukuk kurallarının uy-

gulanmasından ve asgari sermayenin ödenmesinden kaçınmanın bir

yolu olarak görülmekteydi. Ayrıca tescilin reddinin bir nedeni olarak

da özel ya da kamu alacaklılarının ve diğer sözleşmeci tarafların ko-

runması ve aynı zamanda hileli iflasın önlenmesinin amaçlandığı be-

lirtilmiştir.

ABİA m. 49 ve 54’ün aksine bir üye devletin bir diğer üye dev-

let hukukuna göre kurulmuş, sicil yeri de burada bulunmakla birlikte

bu ülkede herhangi bir faaliyet yürütmeyen bir şirketin, kurulduğu

üye devletten başka bir üye devlet hukukuna uygun olarak bir şirket

kurmak ve o ülke hukukunun uygulanmasından kaçınmak amacıyla

burada tüm faaliyetlerini yürütmek üzere şube kurma başvurusunun

reddi asgari sermayenin ödenmesine kıyasla daha sınırlayıcıdır. Bu

yorum üye devletleri, hileyi önleme ya da cezalandırma amacına yö-

nelik olarak uygun bir önem almaktan alıkoymamaktadır.

Centros

yargılamasında mahkeme, bir şirketin sicile kayıtlı olduğu

ülkede herhangi bir ekonomik faaliyet yürütmemesinin, bir başka üye

devlette yerleşme özgürlüğünden yararlanmasına engel oluşturmaya-

cağını belirtmiştir.

Bir faaliyetin yerleşme özgürlüğünün kapsamın-

Bkz. Csongor István Nagy, “The Personal Law of Companies and the Freedom

of Establishment under EU Law”, Hungarian Yearbook of International Law and

European Law 2013

s. 362 vd.

Case C-212/97 Centros [1999] ECR I-1459, p. 17.Ayrıntılı aöıklama için bkz. Anne

Looijestijn-Clearie, “Centros Ltd-A Complete U-Turn in the Right of Establish-

ment for Companies?”, International and Comparative Law Quarterly,V. 49, 2000

s.622.