TBB Dergisi Özel Sayı

188

Kadına Karşı Şiddette Arabuluculuk Kurumuna İlişkin Bazı Değerlendirmeler

ğı bazı durumlarda arabuluculuğa başvuru imkânını kapatmak bazen

bizi adil olmayan bir çözüme götürebilecektir. Özellikle sözlü şiddet,

hakaret, ekonomik şiddete ilişkin durumlarda arabuluculuğa başvuru

imkânının açık olduğu düşünülebilir; örneğin, hakaretten kaynakla-

nan bir manevi tazminat davasında arabuluculuğa başvurmak müm-

kün olabilmelidir. Bir başka örnek üzerinden hareket edecek olursak,

kadın bir sürücünün, bir başka erkek sürücü tarafından trafikte salt

kadın olması sebebiyle park kavgası yaşaması ve arabasına zarar ver-

mesi ve kadına hakaret etmesi sonucunda ortaya çıkan maddi ve ma-

nevi tazminat davalarında da arabuluculuğa başvuru yolunun açık

olduğu kabul edilebilmelidir. Unutulmamalıdır ki, arabuluculuk yolu

mahkemelerdeki dava yolu imkânını hiçbir şekilde kapatmaz; bilakis

taraflara adalete erişim açısından davanın dışında ek bir imkân tanır.

Ayrıca, taraflar gönüllü olarak bu sürece dahil olabilirler ve her zaman

arabuluculuk yolundan vazgeçebilirler. Bu bakış açısından düşünül-

düğünde, her somut olayın özelliklerine, uygulanan şiddetin tipine

göre, arabuluculuk yoluna başvuru imkânının açık olup olmadığının

ayrı ayrı irdelenebilmesi gerekir.

İstanbul Sözleşmesi madde 48, zorunlu alternatif uyuşmazlık çö-

züm usulleri veya hükümlerinin yasaklanması başlığı altında şu şekil-

de hükme bağlanmıştır: “

Taraflar, işbu Sözleşme kapsamındaki her türlü

şiddete ilişkin olarak arabuluculuk ve uzlaştırma da dahil olmak üzere, zo-

Arabuluculuk, mahkemeye alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemi değildir; hu-

kuki uyuşmazlığın mahkemece çözümünde tamamlayıcı işleve sahiptir. Alternatif

kelimesinin markalaştırılması kutuplaşma riskini de arttırmaktadır. Bkz Yıldırım

s. 338; “Arabuluculuk bilinmediği için maalesef yanlış açıklamalar yapılıyor, ya-

zılar yazılıyor, demeçler veriliyor. Zannediliyor ki arabulucu tarafları dinledikten

sonra hakim gibi karar verecek. Ya da arabulucu tarafları uzlaşmaları için karar

vermeye zorlayacak. Arabulucu hiçbir öneri getirmeyen, taraflara tamamen eşit

mesafede, tarafsız, bağımsız bir kişi. O yüzden, onun bir çözüm önermesi, tarafla-

rı bir çözüme ikna etmesi veya onlara baz çözümler önermesi kesinlikle söz konu-

su değil.” Hakan Pekcanıtez, “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun

Tasarısının Tanıtımı”, Medenî Usûl ve İcra İflas Hukukçuları Toplantısı-VI, Anka-

ra 2008, s. 245-300, s. 256; Ramazan Arslan/Ejder Yılmaz/Sema Taşpınar Ayvaz,

Medenî Usûl Hukuku B.2, Ankara 2016, s. 756; Ayrıca kadınların dava yoluyla

adalete erişimi çeşitli zorluklar yaratabilmektedir; örneğin, kadınların hukuksal

problemlerde danışma ve temsil eksikliği, kadınların mahkemelere fiziki erişimi

ve maddi erişimindeki sıkıntıları, yargısal maliyetlerin yüksekliği, davaların gö-

rülme hızındaki yavaşlık, karmaşık usul işlemleri, hukuk dilinin anlaşılmazlığı,

mahkeme kararlarının uygulanmaması gibi. Bkz. Duygu Aydın Hatipoğlu, Ka-

dınların Adalete Erişimi,

ABD

2015, S. 4, s. 77-107.