TBB Dergisi Özel Sayı

183

TBB Dergisi 2017 (özel sayı)

Levent BÖRÜ

Mahkemelerde alenilik esas iken, arabuluculukta güvenilirlik ve

gizlilik esastır

Mahkemelerin çözüm usulü esnek degildir; buna karsın arabulu-

culuk yöntemi taraflara ve uyusmazlıga uygun olarak belirlenir.  

Yargısal çözüm yollarında verilen kararla bir taraf veya iki taraf da

kaybeder; tarafların iliskileri bozulur; arabuluculukta ise kazan-kazan

kuralı geçerlidir.  

Arabulucuk, uzlaştırmadan (veya uzlaşmadan) farklıdır.

Uzlaş-

tırma, taraflardan tümüyle bağımsız ve objektif bir konumda bulunan

üçüncü kişinin, aralarında uyuşmazlık bulunan taraflara, somut olayın

koşullarına ve özelliklerine göre şekillenecek çeşitli çözüm önerileri

sunup; onları bu çözüm önerilerine müzakere etmesini ve önerilen çö-

züm önerilerinden birisi üzerinde anlaşmaya ulaşmalarını amaçlayan

bir alternatif çözüm yöntemidir.

Arabuluculuk ise, uyuşmazlık içine

düşmüş olan tarafları konuşmak ve müzakerelerde bulunmak ama-

cıyla bir araya getiren, birbirlerini anlamalarını ve bu suretle “

kendi

çözümlerini kendilerinin üretmelerini sağlamak

” için aralarındaki iletişimi

kolaylaştıran, uzmanlık eğitimi almış, bağımsız, tarafsız ve objektif bir

konumda bulunan üçüncü kişinin katkısıyla ya da katılımıyla yürütü-

len, gönüllü olarak işlerlik kazanan bir uyuşmazlık çözme yöntemidir.

Bir başka ifade ile, arabulucu, uyuşmazlık hakkında herhangi bir karar

veremez, taraflara çözüm önerilerinde bulunamaz. Arabulucu, sadece

sistematik bir biçimde iletişim teknikleri uygulamak suretiyle, taraflar

“Tarafların birbiriyle rahatça iletişim kurabilmesi için arabuluculuk sürecinin ale-

ni olmaması gerekir. Tarafların arabuluculuk sürecinde ortaya koydukları men-

faat ve beklentilerinin, ileride kendileri aleyhine sonuç doğurma ihtimali varsa

bu ihtimal taraflar arasındaki iletişime ve uzlaşma sürecine zarar verecektir. Ta-

raflardan birinin arabuluculuk ile diğer tarafın sırlarını öğrenmek ya da hakem

huzurundaki konumunu güçlendirmek istemesi olasıdır. Arabuluculuğun, ileride

görülecek bir davaya hazırlık süreci olarak değil, başlı başına uyuşmazlığın mah-

keme dışı çözüm yöntemlerinden birisi olarak anlaşılması gerekir. Ayrıntılı bil-

gi için bkz Çiğdem Yazıcı Tıktık, Arabuluculukta Gizliliğin Korunması, İstanbul

2013, s. 51 vd.

Özbay, s. 466; SühaTanrıver, “AlternatifUyuşmazlıkÇözümYolları, Arabuluculuk

Kurumuna Hukuki ve Sosyolojik Bir Bakış”, Makalelerim III, Ankara 2011, s. 67-

87, s. 76.

Tanrıver-Arabuluculuk Kurumu, s. 76; Melis Taşpolat Tuğsavul, TürkHukukunda

Arabuluculuk, Ankara 2012, s. 29 vd.