58 / 497
57
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Şafak PARLAK BÖRÜ
letler gerek kamusal gerekse özel alanda tüm bireylerin özellikle de
kadınların şiddete maruz kalmaksızın yaşama hakkını sağlamak ve
korumak için gerekli olan hukuki ve diğer önlemleri almayı taahhüt
etmektedirler (md.4/1). Böylelikle Sözleşme, yalnızca ev içindeki (ge-
nellikle eş veya partnerler ya da ebeveyn ve çocuklar gibi farklı ku-
şaklar arasında meydana gelen) kadınlara yönelik şiddeti değil, aynı
zamanda kamusal alandaki (örneğin aynı evi paylaşmasa bile eski eşin
veya partnerin kamusal alanda yönelttiği) şiddeti, işyerleri, okullar,
karakollar, hapishaneler vb. kurumlardaki kadınlara yönelik şiddeti
de yasaklamaktadır.
26
2. Türkiye’nin Sözleşmeye Taraf Olması
11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul’da imzaya açılan Kadınlara Yö-
nelik Şiddet ve Ev İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mucadele Hak-
kındaki Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi), 1 Ağustos
2014 tarihinde yururluğe girmiştir. Özel olarak kadınlara ve kız çocuk-
larına yönelik şiddet ve ev içi şiddeti hedef alan ilk Avrupa sözleşmesi
olma niteliğini taşıyan Sözleşme, bugune kadar Turkiye dahil Avrupa
Konseyi uyesi 23 ulke tarafından onaylanmıştır. Turkiye, Sözleşme’yi
imzaya açıldığı 11 Mayıs 2011 tarihinde imzalamış; 14 Mart 2012 tari-
hinde onaylamış; Sözleşme 1 Ağustos 2014 itibarıyla ülkemizde yürür-
lüğe girmiştir.
Sözleşmenin içerdiği ayrıntılı düzenlemeler Avrupa Konseyi nez-
dinde kadına yönelik şiddet sorununun ne derece ciddi olduğunun ve
kadına yönelik şiddetle mücadelenin öneminin kabul edildiğinin bir
göstergesidir.
Anayasa m. 90/5 uyarınca, İstanbul Sözleşmesi kanun
hukmundedir. Bunun hakkında, Anayasa’ya aykırılık iddiası ile Ana-
yasa Mahkemesi’ne başvurulamaz. İstanbul Sözleşmesi ile kanunların
aynı konuda farklı hukumler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmaz-
lıklarda, İstanbul Sözleşmesi hukumleri esas alınır. Anayasa’nın 11.
maddesi uyarınca, İstanbul Sözleşmesi hukumleri, yasama, yurutme
ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri
bağlayan temel hukuk kurallarıdır.
26
Konu hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Bakırcı, s.135.