296 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Yeliz ŞANLI ATAY
295
ilişkin genel ilkeleri ifade etmesi bakımından önemlidir.
5
Buna göre,
“İşleme Karşı Başvurma Yollarının Belirtilmesi”
ilkesi,
“Yazılı olarak bildi
rilen yönetsel işlem ilgilinin haklarını, özgürlüklerini ya da yararlarını zede
ler nitelikte ise, olağan başvuru yollarını ve başvuru sürelerini de gösterir”
şeklindedir. İlkenin yorumunda, gerekçe ilkesini tamamlayıcı nitelik-
teki bu ilkenin,
“ilgilinin haklarının korunmasını gerçekleştirme amacıyla”
öngörülmekte olduğu ve başvuru yollarının belirtilmesinin, başvuru
için gerekli bilgileri, başvuruyu kabule yetkili organı ve başvuru süre-
sini kapsaması gerektiği ifade edilmektedir. Aynı içerik, Bakanlar Ko-
mitesi tarafından alınan Çok sayıda Kişiyi Etkileyen İdari Usule İlişkin
R(87)16 sayılı Tavsiye Kararı
(Recommendation No. R (87) 16 of the com
mittee of ministers to member states on administrative procedures affecting a
large number of persons)
, Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilen
Avrupa İyi İdari İşleyiş Yasası
(The European Code of Good Administ
rative Behavieur)
ve Bakanlar Komitesi’nin İyi İdare Konusunda Üye
Devletlere CM/REC(2007)7 sayılı Tavsiye Kararı’nda da tekrar edil-
mektedir. Bu halde, başvuru yollarının gösterilmesi ilkesinin, Avrupa
Konseyi’nce belirlenen ve üye devletler tarafından uyulması beklenen
idare hukuku genel ilkeleri arasında yer aldığı belirtilmelidir.
6
İdari işlemde başvuru yollarının gösterilmesi, idari işleme karşı
başvuru hakkını kullanacak olan ilgilinin, ne şekilde hareket etmesi
gerektiği bilgisinin, idare tarafından ilgiliye bildirilmesidir. Her ne ka-
dar ilk unsurla –başvuru yolları- kavramlaştırılmış olsa da, salt idari
işleme karşı başvurulabilecek yolları değil, başvuru mercileri ve sü-
relerinin de belirtilmesi gerekliliğini içerir. Türk hukukunda, başvuru
yollarının gösterilmesi, bazı yasal düzenlemeler hariç,
7
genel yasa ku-
5
Bu genelliğin, ilkeler bakımından olduğu kadar, ilkelerin içeriği bakımından da
geçerli olduğunu vurgulamak gerekir. Zira, Bakanlar Komitesi, kararın amacının,
tüm üye devletlerin idari usulüne ilişkin mevzuatı açısından geçerli olacak
kuralların belirlenmesi değil, üye devletlerin mevzuat ve uygulamalarında belli
ilkelerin genel olarak tanınmasını sağlamak olduğunu belirtmektedir. Bu nedenle,
“ilkelerin yazılışında da genel anlatım kullanılarak yönetimin yükümlü olacağı ödevlerin
ayrıntıları değil, fakat bireyle yönetim arasındaki ilişkilerde hakkaniyetin sağlanması
araçları üzerinde durulmuştur”
.
6
Nitekim, ilke, Avrupa Konseyi bünyesinde oluşturulan uzmanlar kurulu
tarafından, idare hukukunun genel ilkelerini ifade etmek amacıyla hazırlanan
“İdare ve Siz”
kitapçığının
“Usule İlişkin İlkeler”
kısmında,
“Bildirim, Sebebin
Açıklanması ve Başvuru Yollarının Gösterilmesi”
başlığı ile yer almaktadır.
“İdare ve
Siz”,
Ç. N.K. Ergani,
Danıştay Dergisi,
Ankara 2009, Y.39, S.122, s.9-41.
7
Örneğin, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu’nun 12. maddesine göre,
“(…)
Başvurunun reddedilmesi halinde bu kararın gerekçesi ve buna karşı başvuru yolları
belirtilir”
.