367 / 521
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Medeni Usul Hukukumuza Getirdiği Yeni Düzenlemeler
366
Davaların birleştirilmesi
MADDE 166-
Aynı yargı çevresinde yer alan aynı düzey ve sı-
fattaki hukuk mahkemelerinde açılmış davalar, aralarında bağlantı
bulunması durumunda, davanın her aşamasında, talep üzerine veya
kendiliğinden ilk davanın açıldığı mahkemede birleştirilebilir. Birleş-
tirme kararı, ikinci davanın açıldığı mahkemece verilir ve bu karar,
diğer mahkemeyi bağlar. Davalar, ayrı yargı çevrelerinde yer alan aynı
düzey ve sıfattaki hukuk mahkemelerinde açılmış ise bağlantı sebe-
biyle birleştirme ikinci davanın açıldığı mahkemeden talep edilebilir.
Birinci davanın açıldığı mahkeme, talebin kabulü ile davaların birleş-
tirilmesine ilişkin kararın kesinleşmesinden itibaren, bununla bağlıdır.
Birleştirme kararı, derhâl ilk davanın açıldığı mahkemeye bildirilir.
Davaların aynı veya birbirine benzer sebeplerden doğması ya da biri
hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nitelikte bulunması
durumunda, bağlantı var sayılır. İstinaf incelemesi ayrı dairelerde ya-
pılması gereken davaların da bu madde hükmüne göre birleştirilmesi-
ne karar verilebilir. Bu hâlde istinaf incelemesi, birleştirilen davalarda
uyuşmazlığı doğuran asıl hukuki ilişkiye ait kararı inceleyen bölge ad-
liye mahkemesi dairesinde yapılır.
Davaların ayrılması
MADDE 167-
Mahkeme, yargılamanın iyi bir şekilde yürütülme-
sini sağlamak için, birlikte açılmış veya sonradan birleştirilmiş dava-
ların ayrılmasına, davanın her aşamasında, talep üzerine veya ken-
diliğinden karar verebilir. Bu durumda mahkeme, ayrılmasına karar
verilen davalara bakmaya devam eder.
XXXV-HUKUKA AYKIRI DELİL
Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan delillerin mahkeme tara-
fından dikkate alınıp alınmayacağı hususu HMK m. 189’da düzenlen-
miştir. Buna göre:
“Taraflar, kanunda belirtilen süre ve usule uygun olarak
ispat hakkına sahiptir. Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahke
me tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz. Kanunun belirli delil
lerle ispatını emrettiği hususlar, başka delillerle ispat olunamaz. Bir vakıanın
ispatı için gösterilen delilin caiz olup olmadığına mahkemece karar verilir.”
Bu hükümle;
“İspat hakkının delillere ilişkin yönünün hukukî çerçevesi