373 / 521
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Medeni Usul Hukukumuza Getirdiği Yeni Düzenlemeler
372
bilirkişiden, yeni sorular düzenlemek suretiyle ek rapor alabileceği
gibi, tayin edeceği duruşmada, sözlü olarak açıklamalarda bulunma-
sını da kendiliğinden isteyebilir. Mahkeme, gerçeğin ortaya çıkması
için gerekli görürse, yeni görevlendireceği bilirkişi aracılığıyla, tekrar
inceleme de yaptırabilir.
Bilirkişinin hukuki sorumluluğu yeni olarak m. 285’te düzenlen-
miştir. Buna göre:
“Bilirkişinin kasten veya ağır ihmal suretiyle düzenle
miş olduğu gerçeğe aykırı raporun, mahkemece hükme esas alınması sebebiyle
zarar görmüş olanlar, bu zararın tazmini için Devlete karşı tazminat davası
açabilirler. Devlet, ödediği tazminat için sorumlu bilirkişiye rücu eder.”
Devlet aleyhine açılacak olan tazminat davası, gerçeğe aykırı bilir-
kişi raporunun ilk derece mahkemesince hükme esas alındığı hâllerde,
bu mahkemenin yargı çevresi içinde yer aldığı bölge adliye mahkeme-
si hukuk dairesinde; bölge adliye mahkemesince hükme esas alındığı
hâllerde ise Yargıtay ilgili hukuk dairesinde görülür. Devletin sorum-
lu bilirkişiye karşı açacağı rücu davası, tazminat davasını karara bağ-
lamış olan mahkemede görülür (HMK m. 286)
XXXXII-KEŞİF
HUMK’tan farklı olarak HMK’da soybağının tespiti özel olarak
düzenlenmiştir. Buna göre: Uyuşmazlığın çözümü bakımından zorun-
lu ve bilimsel verilere uygun olmak, ayrıca sağlık yönünden bir tehlike
oluşturmamak şartıyla, herkes, soybağının tespiti amacıyla vücudun-
dan kan veya doku alınmasına katlanmak zorundadır. Haklı bir sebep
olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde, hâkim incelemenin
zor kullanılarak yapılmasına karar verir. Üçüncü kişi tanıklıktan çe-
kinme hakkı bulunduğunu ileri sürerek bu yükümlülükten kaçına-
maz. (HMK m. 292)
XXXXIII-UZMAN GÖRÜŞÜ (ÖZEL BİLİRKİŞİ)
HMK’da
“uzman görüşü”
adı altında yeni bir düzenlemeye yer
verilmiştir. Buna göre: “Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak, uz-
manından bilimsel mütalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre
istenemez. Hâkim, talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan
uzman kişinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman
kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve taraflar gerekli soruları sorabi-
lir. Uzman kişi çağrıldığı duruşmaya geçerli bir özrü olmadan gelmez-