TBB Dergisi 96. Sayı

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Medeni Usul Hukukumuza Getirdiği Yeni Düzenlemeler

378

kesinleşmesine kadar devam eder. Tedbir kalkmış veya kaldırılmış ise

bu husus ilgili yerlere bildirilir. İhtiyati tedbir dosyası, asıl dava dos-

yasının eki sayılır. (HMK m. 397)

İhtiyati tedbire muhalefetin cezası 398. maddede düzenlenmiştir.

Buna göre:

“İhtiyati tedbir kararının uygulanmasına ilişkin emre uymayan

veya tedbir kararına aykırı davranan kimse, bir aydan altı aya kadar disiplin

hapsi ile cezalandırılır. Görevli ve yetkili mahkeme, esas hakkındaki dava he

nüz açılmamışsa, ihtiyati tedbir kararı veren mahkeme; esas hakkındaki dava

açılmışsa, bu davanın görüldüğü mahkemedir.”

HUMK’tan farklı olarak haksız ihtiyati tedbire ilişkin tazminat da-

vası HMK m. 399’da düzenlenmiştir. Buna göre:

“Lehine ihtiyati tedbir

kararı verilen taraf, ihtiyati tedbir talebinde bulunduğu anda haksız olduğu

anlaşılır yahut tedbir kararı kendiliğinden kalkar ya da itiraz üzerine kaldırı

lır ise haksız ihtiyati tedbir nedeniyle uğranılan zararı tazminle yükümlüdür.

Haksız ihtiyati tedbirden kaynaklanan tazminat davası, esas hakkındaki da

vanın karara bağlandığı mahkemede açılır. Tazminat davası açma hakkı, hük

mün kesinleşmesinden veya ihtiyati tedbir kararının kalkmasından itibaren,

bir yıl geçmesiyle zamanaşımına uğrar.”

XXXXIX-TAHKİM

HMK ile, iç tahkim açısından toprak esası benimsenmiş olup

buna göre, yabancılık unsuru içermeyen ve tahkim yerinin Türkiye

olarak belirlendiği uyuşmazlıklar hakkında HMK’nın tahkime ilişkin

hükümleri uygulanacaktır.

Eskiden beri devam eden taşınmaz mallar üzerindeki ayni hakla-

rın tahkime elverişli olup olmayacağı sorunu HMK m. 408’le çözüm-

lenmiştir. Buna göre:

“Taşınmaz mallar üzerindeki ayni haklardan veya iki

tarafın iradelerine tabi olmayan işlerden kaynaklanan uyuşmazlıklar tahkime

elverişli değildir.”

HMK m. 422’de, hakemlerin kendi yetkileri hakkında karar ve-

rebileceği düzenlenmiştir. Buna göre: “Hakem veya hakem kurulu,

tahkim sözleşmesinin mevcut veya geçerli olup olmadığına ilişkin iti-

razlar da dâhil olmak üzere, kendi yetkisi hakkında karar verebilir.

Bkz. Yılmaz, Getirdikleri, s. 36.