44 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Şafak PARLAK - Levent BÖRÜ
43
Alt vekâlet sözleşmesi sona erse bile, asıl vekâlet sözleşmesi hü-
kümlerini doğurmaya devam edebilir. Böyle bir durumda asıl vekil
işi ya kendi görür ya da görecek başka birisini bulur
104
. Asıl vekilin
bu durumda ifa imkânsızlığına düşmesi kanımızca günümüz modern
dünyasının şartlarını dikkate alırsak nispeten zayıf bir ihtimaldir. Alt
vekâlet sözleşmesi devam ederken, asıl sözleşme sona ererse, böyle bir
durumda sıkıntıya düşecek olan kuşkusuz asıl vekildir. Bu durumda
vekil alt vekili azlederek sözleşmeyi sona erdirebilir
105
ve alt vekile
tazminat ödenmesi gündeme gelebilir. Böyle sorunlu durumlarla karşı
karşıya gelmek istemeyen asıl vekile geciktirici veya bozucu şart kulla-
narak sözleşmeleri birbirine bağlama yoluna gitmesi önerilir
106
.
Zincirleme alt vekâlet ilişkilerinin varlığı halinde ise, örneğin alt
vekâlet verenlerden birisinin ölümü halinde, kendisine alt vekâlet ve-
rilmiş olanlar müvekkilin vekili konumunda oldukları için, ölen alt ve-
kilin daha önceden kurmuş olduğu vekâlet ilişkisinin de sona ermesi
sonucunu doğurmaz
107
.
SONUÇ
Vekil, kural olarak sözleşme konusu işi bizzat kendisi ifa etmek
zorundadır. Ancak bazı istisnai hallerde, kanun vekile üstlendiği iş
görme edimini başkasına yaptırma imkânı vermektedir. 818 S. TBK
m. 390 (6098 S. TBK m. 506) ’dan çıkarılan bu kural aslında vekâlet
sözleşmesinin temelinde yatan yoğun güven duygusundan kaynak-
104
Akıncı s.91; Akipek s.105.
105
“Bu bağlamda asıl tartışılması gereken hususlardan birini de, asıl iş sahibinin, alt
vekilden, kendisine alt vekâlet vermiş olanın azledilmesini isteyip isteyemeyeceği
oluşturur. Alt vekâlette, alt vekilin sahip olduğu yetki, kapsam itibariyle kendisine
alt vekâlet vermiş olanınkiyle sınırlı olup; bu iç vekâlet ilişkisini de alt vekâlet
vermiş olan (vekil) kurduğuna göre, söz konusu hukuki bağı, kurulan ilişkinin
doğası gereği azil yoluyla sona erdirme hakkı, ancak alt vekâlet vermiş olana
(vekile) ait bulunacaktır; alt vekil ise, bu iç vekâlet ilişkisinde üstlenmiş olduğu
rolün gereği, ancak ilişkiyi istifa yoluyla sona erdirebilir; onun azil hakkının
bulunduğundan söz edilemez. Fakat, asıl iş sahibinin, alt vekilden, kendinse alt
vekâlet vereni azletmesini istemesi, yeni bir işlemin icrası için alt vekile yeni bir
temsil yetkisi ya da vekâlet vermesi anlamına geleceğinden; alt vekil, bu çerçevede
asıl iş sahibi ile kendisi arasında kurulan yeni vekâlet ilişkisi bağlamında, iş sahibi
adına, bu azil işlemini gerçekleştirebilecektir” (Tanrıver s.29-30).
106
Akipek s.266.
107
Larenz s.603-604; Tanrıver s.30.