40 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Şafak PARLAK - Levent BÖRÜ
39
me vekâlet) , zaten müvekkil ile ikame vekil arasında doğrudan bir
vekâlet sözleşmesi kurulmuş olmaktadır
87
. Müvekkil doğrudan ikame
vekil ile arasındaki sözleşme ilişkisine dayanabileceğinden ayrıca ko-
runmasını gerektirir bir durum yoktur
88
.
Bu itibarla 818 S. TBK m. 391/III (6098 S. TBK m. 507/III) hük-
mü vekilin işi başkasına gördürme şekillerinden sadece alt vekâlet için
gündeme gelecektir. Zira alt vekâlette müvekkil ile alt vekil arasında
bir sözleşme ilişkisi yoktur. Müvekkilin bu nedenle bir zarara uğra-
ması olasılığına karşın korunması ihtiyacını anılan hüküm yerine ge-
tirmeye elverişlidir. Caiz olmayan alt vekâlette doğrudan talep hakkı
özellikle asıl vekilin ödemeden acze düşmesi veya iflası gibi hallerde
müvekkil için bir nevi can simididir
89
. Doğrudan talep hakkının kul-
lanılması özellikle caiz olan alt vekâlet bakımından büyük önem arz
eder. Zira caiz olan alt vekâlette 818 S. TBK m. 391/II (6098 S. TBK
m. 507/II) hükmüyle asıl vekilin sorumluluğu hafifletilmiş, müvekkile
tazminat ödemekten kurtulması kolaylaşmıştır.
d)
Doğrudan Talep Hakkının Hukuki Niteliği
Doktrinde doğrudan talep haklarının hukuki niteliğine ilişkin ola-
rak birçok farklı görüş ileri sürülmüştür:
aa) Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Görüşü
Gautsch
i’nin önderliğini yaptığı bir görüş
90
, müvekkilin 818 S. TBK
m. 391/III (6098 S. TBK m. 507/III) uyarınca alt vekile karşı sahip ol-
duğu doğrudan talep hakkının hukuki niteliğini “üçüncü kişi yararına
sözleşme” kurumuyla açıklamaya çalışmıştır. Buna göre, vekil ile alt
vekil arasında kurulan alt vekâlet sözleşmesi özünde müvekkil lehine
akdedilmiş bir sözleşmedir. Müvekkil bu sözleşmeye ve 818 S. TBK m.
111/II’ye (6098 S. TBK m. 128) dayanarak alt vekile karşı doğruda doğ-
ruya ifayı ve ifa etmeme durumunda ise tazminat talep edebilecektir
91
.
87
Erlüle s.264.
88
Tandoğan s.469; Akipek s.197.
89
Acar s.185; Akipek s.198.
90
Gautschi, Georg: Berner Kommentar, Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das
Obligationenrecht, Abt.II, Die einzelnen Vertragsverhältnisse, Tbd.IV, Der
Einfache Auftrag, Art.394-406 OR, Aufl.3, Verlag Stämpfli, Bern 1971, Art.399,
Nr.10 a.
91
Tandoğan bu görüşü pek yerinde bulmamıştır; zira eğer alt vekil müvekkilin