86 / 521
TBB Dergisi 2011 (96)
Sançar Sefer SÜER
85
5. Diğer Ülkeler
ABD partilerinin, aday merkezli hizipçi mücadeleler için iyi bir
çerçeve oluşturdukları ve Duverger’in klasik örnekleri ve Hollanda
örneğinden farklı olsalar da en iyi kadro partisi olarak tanımlandıkla-
rı
112
ifade edilmekle birlikte, öğretide, catch-all partiler olarak da ifade
edilmekte
113
, diğer yandan, mevcut parti tipolojilerine tam olarak uy-
mayacakları da ileri sürülmektedir
114
.
Bir başka görüş ise, ABD’deki partilerin, 19.yüzyılda kitle partisi
özellikleri göstermekle birlikte, 1890’lardan itibaren bu özelliklerini
kaybetmeye başladıkları yönündedir. Bu tarihten sonra, ABD partile-
rini bir tür kadro partisi olarak nitelemek mümkün olsa da, ne kitle ne
de kadro partisi özelliklerine tam uymamaktadır. Aynı zamanda, sos-
yal gruplarla bağlantıları zayıflayan ABD partileri, catch-all stratejiler
izlemeye de başlamışlardır. Ancak, ABD partilerinin baştan itibaren
sınıf tabanlı olmamaları, ademi merkeziyetçi parti örgütlenmesi ne-
deniyle aynı toplumsal sınıfın farklı şehirlerde farklı partilerde örgüt-
lenebilmesi, başkanlık sisteminin de tesiriyle iki büyük parti etrafında
toplanan grupların, kendi sınıf partilerini kurmamaları nedenleriyle,
ABD ve Avrupa catch-all süreçlerinin gelişimi esas itibariyle farklıdır.
Bu nedenle, Avrupa’da Kirchheimer’in gündeme getirdiği catch-all
partilerin,
“Avrupa siyasetinin Amerikalalaşması”
olarak değerlendiril-
mesi de yanıltıcı olacağı sonucu ifade edilmektedir
115
.
Diğer yandan, ABD Cumhuriyetçi Partisinin, özellikle 1980’den
itibaren ulusal düzeyde giderek daha yoğun bir ideolojik söylem
içine girdiği ve çatışmacı bir uslüp benimsediği, bu nedenle de, kla-
sik catch-all çizgisinin dışına çıktığı belirtilmektedir. İki ana blok da
catch-all stratejileri uyguladıklarından, bir
“catch-all parti siteminden”
de söz edilebilecektir
116
.
Tayvan’daki Kuomintang partisinin, yarı-Leninist partiden,
catch-all partiye oldukça uzun süren dönüşümünü tamamlamak üze-
112
WOLINETZ, s143.
113
Örn. ABD Demokrat Partisi için GUNTHER/DIAMOND, s.186.
114
GUNTHER/DIAMOND, s.168.
115
WARE, Alan,
“American Exceptionalism”
,
Handbook of Party Politics,
ed. Katz, R.S./
Crotty, W., Sage Publications, 2006, s.275-276.
116
GUNTHER/DIAMOND, s.191.