TBB Dergisi 96. Sayı

82 / 521

TBB Dergisi 2011 (96) Sançar Sefer SÜER 81
ANAP’ın özellikle belirli bir ideoloji ile kendisini kısıtlamaması
sonucunda geniş bir seçmen tabanına hitap ettiği, bu nitelikleriyle
catch-all partilerin ülkemizdeki tipik örneği olduğu söylenebilir. Ör-
gütsel bakımdan da, özellikle ilk genel başkan Turgut Özal öneminde,
parti liderliğinin ve liderin karizmasının ön plana çıktığı görülmekte-
dir. Nitekim, Özal’ın özellikle medyanın kullanımına önem verdiği,
örneğin, “İcraatın İçinden” programları ile liderin kamuoyundaki gö-
rünürlüğünün arttığı, buna karşılık kitle partilerindeki üye tabanının
yönetim ve seçim kampanyalarındaki ağırlığının görülmediğini dü-
şünmekteyim.
AKP ise, öğretide, genellikle catch-all parti olarak nitelendiril-
mektedir. Özbudun’a göre, AKP, kırsal ve kentsel bölgelerden yükse-
len muhafazakar burjuvazi ile büyük kentlerin yoksul kesimlerinden
oy alan tipik bir “herkesi kucaklayan” (catch-all) partidir91 . Kalaycıoğlu
tarafından, AKP’nin, merkez ve sağ ideolojilerin hepsini kapsamak-
la övündüğü ve Türk parti sisteminin yeni merkezini oluşturduğu-
nu sıklıkla ifade ettiği belirtilmekte, AKP, “catch-all” bir parti olarak
tanımlanmaktadır. Nitekim, catch-all partilerin temel özelliklerinden
olan, seçmenlerin, ideolojik tercihlerden değil, pragmatik hata ekono-
mik/maddi menfaatleri nedeniyle AKP ve ANAP’a yöneldiği belirtil-
mektedir92. AKP seçmeninin partiye yönelik algısı da, catch-all imajını
kuvvetlendirmektedir. AKP seçmeni, AKP’yi ılımlı merkez sağ, din-
dar fakat ılımlı laik bir parti olarak görmektedir. Parti, ılımlı Kemalist,
hafifçe İslamcı, ılımlı Türk milliyetçisi, biraz da Kürt milliyetçisi, ge-
nel olarak demokratik görülmektedir 93.
Bir diğer görüşe göre, AKP, örgütsel gelişme bakımından kitle
partisine en yakın parti olarak değerlendirilmektedir94.
91 ÖZBUDUN, Zaman, 17.08.2007.
92 KALAYCIOĞLU, s.299.
93 GUIDA, M./TUNA, T., “Centre-Periphery Divide as a Key to Understand Electoral
Choices in Istanbul”, European Journal of Economic and Political Studies, 2009, Vol. 2,
No.2, s.138 adresinden 20.02.2011
tarihinde ulaşılmıştır).
94 USUL, Ali Resul, “Ergun Özbudun’un Türk Siyaset Bilimine Katkılarının
Değerlendirilmesi”, Özbudun’a Armağan Cilt I: Siyaset Bilimi, Yetkin Yayınları,
Ankara 2008, s.11.