83 / 521
“Catch-All” Siyasi Partiler
82
AKP’yi catch-all partilere yaklaştıran en önemli husus, seçmen
tabanını genişletme çabalarıdır. Bu kapsamda, özellikle etnik ve
dini olarak toplumda azınlıkta bulunan grup mensuplarına yönelik
sembolik jestlere ve catch-all stratejilere dikkat çekilmektedir
95
. Bu
kapsamda, belli bir sınıfa dayanan kitle partilerinden farklı olarak,
AKP’nin seçim başarısı, sınıf-üstü ittifaklar kurabilme becerisine de
bağlanmaktadır
96
. Ancak, diğer yandan, AKP’nin, bu catch-all strateji-
lerden ziyade, Müslüman muhafazakar elitlerin genişleme ve güçlen-
mesinden daha fazla yarar sağladığı belirtilmektedir
97
.
AKP’nin seçmen tabanına daha yakından bakmak, catch-all nite-
liklerini değerlendirebilmek bakımından gereklidir. AKP üye sayısı
olarak 4 milyon rakamına yaklaşmış olması, kitle partilerine yaklaş-
tırmaktadır
98
. Ancak, araştırmalarda, AKP seçmeninin, oldukça din-
dar nitelikleri göze çarpmaktadır
99
. Bu veriye paralel şekilde, AKP
seçmeninin köken olarak, DP ve AP’nin liberal-muhafazakar merkez
sağ geleneğinden ziyade, Milli Görüş’ün siyasi İslamcı geleneğine
daha iyi oturduğu belirtilmektedir. Nitekim, ebeveynleri Milli Gö-
rüş taraftarı olan seçmenlerin, ebeveynleri DP-AP’li seçmenlere göre
AKP’yle daha fazla özdeşim kurduğu, bu nedenle de, siyasi İslam
ve din ve vicdan hürriyetine ilişkin hassasiyetlerin, AKP’ye yönelik
eğilimlerde halen bir miktar rol oynadığı ifade edilmektedir. An-
cak, özellikle 2007 seçimlerinde, AKP, İslamcı olamayan hatta laik
ve eski CHP’li üyeleri de saflarına katmıştır. Kökenleri sağ kesimin
tamamına yayılmış olsa da, AKP, milli görüş kökenlilere daha cazip
gelmektedir
100
. AKP, resmi olarak laik, ancak, dindar seçmenin des-
teğine dayanan, bu nedenle, dini ifade ve talepleri laik bir politikaya
dönüştüren, bu şekilde İslamcı sivil toplumun laik bir temsilcisi ola-
rak da görülmektedir. Bir görüşe göre, AKP’nin doğrudan İslamcı
politikalar takip etmeden, İslamcı STÖ’ler vasıtasıyla dini talepleri
organize etmesi, İslamcı eğilimli ve seçmen tabanı bakımından catch-
95
GUIDA/TUNA, s.129.
96
Öniş’ten naklen ÖZLER, Ş.İlgü/SARKISSIAN, Ani,
Negotiating Islam, Civil Society and
Secularism: The Justice and Development Party in Turkey,
s.19
(http://papers.ssrn.com/Sol3/papers.cfm?abstract _id=1451116 adresinden 20.02.2011 tarihinde erişilmiştir).
97
GUIDA/TUNA, s.130.
98
ÖZLER/SARKISSIAN, s.21.
99
GUIDA/TUNA, s.136.
100
KALAYCIOĞLU, s.309-311.