85 / 521
“Catch-All” Siyasi Partiler
84
genel başkanı ve Başbakan’ın adını belirtmesinden de anlaşılmakta-
dır. Bu durum, yukarıda belirtildiği şekilde
107
, seçmen sadakatinin
liderin parti başında bulunduğu sürece sağlanmasını büyük ölçüde
teminat altına alırken, olası bir lider değişikliğinde seçmen sadakatini
sağlamayı da zorlaştıracaktır.
AKP 2010 yılı gelirleri içinde devlet yardımları %93’lük bir dili-
mi oluşturmakta olup, bu konuda da, catch-all partilerle benzeşmek-
tedir
108
. Ancak, ülkemizde, üye aidatlarının genel olarak siyasi par-
tilerde, özellikle de merkez sağ partilerde parti gelirlerinin cüzi bir
kısmını oluşturduğu
109
göz önüne alındığında, bu durumun bir catch-
all parti olma belirtisi olarak değerlendirilmemesi gerektiğini düşün-
mekteyim.
Türkiye’nin gelişen sanayi toplumu içinde, benzer popülerliğe sa-
hip bir sol parti veya bir sol catch-all partinin ortaya çıkması konusun-
da ise, öğretide ümit verici görüşler beyan edilmemekte, toplumun
%20’den daha azının kendisini sol olarak tanımladığı bir toplumda
böyle bir pozisyonun nasıl geliştirilebileceğinin de muğlak olduğu be-
lirtilmektedir
110
.
Guida/Tuna’nın araştırmasına göre, Türkiye’de sosyal bölün-
melerin, özellikle merkez-çevre bölünmesinin siyasi sistemde hakim
bir faktör olması, partilerin seçmen kitlesine yatay olarak hitap ede-
memesi ve toplumu bir arada tutma görevlerini yerine getirememesi
endişe vericidir. Partilerin toplumsal bölünmeler arasında bir köprü
görevi görememeleri ve bu bölünmeler paralelinde konumlanmala-
rı, toplum içinde mevcut gerilimleri ortadan kaldırmamakta, aksine
ülkenin demokratikleşme sürecine zarar vermektedir
111
. Bu değer-
lendirmeler, Türkiye’deki partilerin catch-all partilere dönüşmesinin,
toplumsal çatışmaların azalmasına katkıda bulunacağı şeklinde de
yorumlanabilir.
107
yuk. s.17-18.
108
http://www.akparti.org.tr/media/www/html/gelirgider/gelir_gider.htm(19.02.2011).
109
UZUN, s.110
110
KALAYCIOĞLU, s.312
111
GUIDA/TUNA, s.141-142