93 / 521
Geçmişten Günümüze Azınlık Vakıflarının Mal Edinmeleri Sorunu
92
GİRİŞ
Azınlık vakıfları ya da bir başka adıyla cemaat vakıfları ve özellik-
le bu vakıfların taşınmaz mal edinmeleri sorunu, Osmanlı İmparator-
luğunun son dönemlerinden günümüze kadar süregelen bir sorundur.
Cemaat vakıflarının taşınmaz mal edinmeleri konusunda 2002,
2003 ve 2008 yıllarında önemli yasal değişiklikler yapılmıştır. 2002 yı-
lında 2762 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 1. maddesine eklenen fıkralarla
yapılan değişiklikle, Cemaat vakıflarının vakfiyeleri olup olmadığına
bakılmaksızın, Bakanlar Kurulunun izniyle dini, hayri, sosyal, eğitsel,
sıhhi ve kültürel alanlardaki ihtiyaçlarını karşılamak üzere taşınmaz
mal edinebilmelerine ve taşınmaz malları üzerinde tasarrufta buluna-
bilmelerine olanak sağlanmıştır.
2003 yılında yapılan ikinci yasal düzenleme ile de azınlık vakıf-
larının mal edinebilmelerinde Bakanlar Kurulu yerine Vakıflar Genel
Müdürlüğünün izninin yeterli olacağı hükmü getirilmiştir.
2008 yılında kabul edilip yürürlüğe giren 5737 sayılı yeni Vakıflar
Kanunu’nun 12. maddesiyle yapılan düzenlemeyle ise önceki hüküm-
lerden farklı olarak, cemaat vakıflarına herhangi bir makamdan izin
almaksızın ve vakıf amacıyla öngörülen hizmetleri gerçekleştirme ko-
şulu aramaksızın mal edinme olanağı sağlanmıştır.
Yapılan bu yasal değişiklikler, bir çok tartışmayı da beraberinde
getirmiştir. İşte bu çalışmada, hayli tartışmalı olan bu konu incelenme-
ye çalışılmıştır.
Çalışma, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, genel ola-
rak azınlık ve azınlık hakları kavramları, azınlık haklarına ilişkin ulus-
lar arası sözleşmeler ve Türkiye’nin azınlıklara ilişkin yaklaşımı ince-
lenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, vakıflar ve özellikle cemaat
vakıfları ile bunların hukuksal statüsü hakkında genel bilgiler verilme-
ye çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise cemaat va-
kıflarının taşınmaz mal edinmeleri sorunu geçmişten günümüze, yasal
düzenlemeler ve yargı kararları ışığında incelenmiştir.