99 / 521
Geçmişten Günümüze Azınlık Vakıflarının Mal Edinmeleri Sorunu
98
nucunu doğurmaktadır
25
. Bu özelliğinden ötürü, azınlık hakları günü-
müzde sui generis nitelikli insan hakları olarak kabul edilmektedir
26
.
1.4. AZINLIK HAKLARININ KORUNMASINA İLİŞKİN
ULUSLARASI SÖZLEŞMELER
II. Dünya Savaşı sonrası dönemde, uluslararası kuruluşların azın-
lık hakları konusunda yaptığı çalışmalar ön plana çıkmıştır. Özellik-
le BM, Avrupa Konseyi ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı
-daha sonra Teşkilatı- (AGİK/AGİT) bünyesinde yapılan çalışmalarda
azınlık haklarının korunmasına ilişkin önemli gelişmeler sağlanmıştır.
1.4.1. Birleşmiş Milletler Koruması
26 Haziran 1945’te San Fransisco’da imzalanan BM Şartı’nda ve 10
Aralık 1948 tarihli İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nde azınlık hakları
yönünden öngörülen esas, insanlar arasında ırk, din, dil, kültür gibi
faklılıklara göre ayırım yapmamak ve ayırım yapmayarak sağlanan
eşitlikle azınlıkları korumaktır. Ancak, azınlık haklarının korunma-
sında “ayırım yapmama veya eşit davranma”nın yeterli olmadığının
görülmesi üzerine 16 Aralık 1966’da imzalanan ve 1976’da yürürlüğe
giren BM Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme
27
ile
yeni bir adım atılmıştır
28
.
Sözkonusu Sözleşme’nin 27. maddesindeki
“Etnik, dinsel ya da dil
sel azınlıkların bulunduğu devletlerde, bu azınlıklara mensup kişiler, kendi
gruplarının diğer üyeleriyle birlikte toplu olarak, kendi kültürlerinden yarar
lanmak, kendi dinlerini açıklamak ve uygulamak ya da kendi dillerini kul
lanmak hakkından mahrum edilemezler.”
kuralı, uluslararası insan hakları
hukuku içinde evrensel nitelikte ve hukuki bağlayıcılığa sahip, azınlık
haklarına ilişkin ilk düzenlemedir
29
.
27. madde, azınlıkların belirlenmesi konusunu düzenlememekte-
dir. Madde, azınlıkların varlığını esas alarak bazı düzenlemeler öngör-
mektedir.
25
Çavuşoğlu, a.g.m., s. 161-162.
26
Arsava, a.g.e., s. 33; 69 ve 70.
27
Türkiye sözkonusu Sözleşme’yi Ağustos 2000’de imzalamış, ancak henüz
onaylamamıştır.
28
Aliefendioğlu, a.g.m., s. 220-221.
29
Çavuşoğlu, a.g.m., s. 23.