97 / 521
Geçmişten Günümüze Azınlık Vakıflarının Mal Edinmeleri Sorunu
96
Türkiye’deki tüm gayrimüslimler yararlandırılmamıştır. Bu haklar,
Antlaşma’da bu konuda bir hüküm bulunmamasına karşın, sade-
ce Rum, Ermeni ve Musevi vatandaşlara uygulanmıştır
13
. Örneğin
Süryaniler, Keldaniler, Asuriler vb. diğer gayrimüslim azınlıklar,
Antlaşma’da azınlıklar için öngörülen haklardan yararlandırılma-
mıştır
14
.
1.3. AZINLIK HAKLARI KAVRAMI
Azınlık haklarının kapsamının sınırlarının belirlenmesi, azınlık
haklarının tanımı kadar karmaşık ve üzerinde uzlaşı sağlanamayan
bir konudur
15
.
Azınlık hakları, geçerli bireysel insan hakları kapsamında değer-
lendirildiğinden, varolma (hayat) hakkı, eşit olma hakkı, ayırımcılık
yapılmaması, din, ifade ve kültür özgürlüğü, bu hakların bir parçası
olarak kabul edilmektedirler
16
.
Azınlık hakları, eşitlik ilkesi üzerine kurulu
“demokratik toplum”
çerçevesinde tanınan haklardır. Eşitlik ilkesi ve ayırımcılık yasağı ya-
nında, azınlık haklarının niteliğine bağlı
“pozitif ayırımcılık”
ilkesi de
azınlık haklarının kurucu unsurları içinde yer almaktadır
17
.
Gerçekten başlangıçta uluslararası sözleşmelerle güvence altına
alınan azınlık hakları
“eşitlik”
ve
“ayırımcılık yasağı”
gibi negatif ifa-
delerle devletlere negatif yükümlülükler getirirken, son zamanlarda
devlete verilen bu negatif koruma (engellememe) görevi, pozitif ayı-
rımcılık yapma görevine dönüşmektedir
18
.
13
M. Çağatay Okutan,
Tek Parti Döneminde Azınlık Politikaları
, İstanbul Bilgi
Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2004, s. 73.
14
Oran, a.g.e., s. 155. Aynı yazar, bunun nedeninin açık olmadığını ancak büyük
olasılıkla 1920’ler veya 1930’larda İçişleri Bakanlığınca çıkarılan gizli bir genelgeye
dayanmış olabileceğini ileri sürmektedir (Bkz. a.g.e., . 155’teki 80 numaralı
dipnottaki açıklamalar).
15
Yılmaz Aliefendioğlu,
“Azınlık Hakları ve Türk Anayasa Mahkemesinin Azınlık
Konusuna Bakışı”
,
Azınlık Hakları
, İstanbul Barosu İnsan Hakları Merkezi Yayın
No: 2, İstanbul, 2002, s. 219.
16
Javaid Rehman,
“Uluslararası Hukukta Azınlık Hakları”
,
Azınlık Hakları
, İstanbul
Barosu İnsan Hakları Merkezi Yayın No: 2, İstanbul, 2002, s. 99.
17
Çavuşoğlu, a.g.e., s. 85.
18
Sedat Sadioğlu,
“Azınlık Sorunu ve Çözüm Önerileri”
,
Azınlık Hakları
, İstanbul
Barosu İnsan Hakları Merkezi Yayın No: 2, İstanbul, 2002, s. 363; Oran, a.g.e., s.
137.