129 / 465
Aile Konutu’nun Özellikleri, Unsurları, Koruma Süresi ve Korunma Nedenleri
128
aradığı şartlar dairesinde oluşmuş resmi bir evlilik birliği bulunmadı-
ğından, kullanılan ortak konutlar aile konutu sayılmayacak, böylelikle
aile konutu kapsamında sağlanan korumadan yaralanılamayacaktır
34
.
Aile konutundan söz edilebilmesi için geçerli bir evlilik birliğinin
mevcudiyeti arandığından, evliliğin; ölüm, boşanma, evliliğin iptali
vb. nedenlerle sona erdiği hallerde, evlilik birliği ve buna bağlı olarak
da konutun aile konutu niteliği son bulacaktır. Ancak mal rejimlerinin
tasfiyesi ve mirasın paylaşımı aşamasında, sağ kalan eşe aile konutuna
ilişkin tanınan haklar saklıdır.
3 - Konut
Sözlük anlamı itibariyle ‘içinde oturulan yapı, ev, ikametgâh, mes-
ken
35
olarak tanımlanan konut, eşlerin düzenli olarak yerleşim amacıy-
la kullandıkları kapalı alanı ifade etmektedir
36
.
Uluslararası belgelerde
37
koruma altına alındığı gibi, çeşitli hukuk
sistemlerinde de yer verilen ve genel olarak kişi dokunulmazlığı ve
özel hayatın gizliliği kapsamında ele alınan konut, Türkiye Cumhu-
riyeti Anayasası’nın da 21. maddesinde düzenlemeye tabi tutulmuş-
tur
38
. Ayrıca konut, Türk Ceza Kanunu hükümleriyle de koruma altına
alınmıştır
39
.
34
Çabri, Aile Konutu Şerhi, s.402.; Kılıçoğlu, Aile Konutu, s.528.; Şıpka, Diğer Eşin
Rızası, s.78.
35
Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, 13. Cilt, s. 6958.
36
Kılıçoğlu, Yenilikler, s.46.
37
AİHS’nin 8. maddesi; özel yaşamı, aile yaşamını, konutu ve haberleşme özgürlü-
ğünü düzenlemekte ve böylece kısmen birbiriyle kesişen dört temel hakkı koruma
altına almaktadır. İster kiralık olsun, ister ilgilinin mülkiyeti altında yer alsın, her
türlü konut, AİHS’nin 8/1. maddesinin öngördüğü korumadan yararlanır. Bkz.
Tezcan, Durmuş / Erdem, Mustafa Ruhan / Sancakdar, Oğuz, Avrupa İnsan Hak-
ları Sözleşmesi ve Uygulaması, T.C. Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı
Yayını, Ankara 2004, s.223 vd.
38
Maddede; kimsenin konutuna dokunulamayacağı, milli güvenlik, kamu düzeni,
suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başka-
larının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı
olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça, yine bu sebeplere bağlı ola-
rak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin
yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin konutuna girilemeyeceği, arama yapılama-
yacağı ve buradaki eşyalara el konulamayacağı belirtilmiş olup, acil hallerde ve-
rilen yetkili makamın kararının da yirmi dört saat içinde görevli hakim onayına
sunulması zorunluluğu getirilmiştir.
39
Konut dokunulmazlığın ihlali 5237 Sayılı Tütk Ceza Kanunu’nun 116. maddesin-