TBB Dergisi 97. Sayı

Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğunun Azaltılması

302

a. Zarar Görenin Hafif Kusuru:

İşleten, motorlu aracın katıldığı trafik kazasında, KTK m.86 f.1

uyarınca kazanın, zarar görenin ağır kusurundan ileri geldiğini is-

patlayarak sorumluluğunu üzerinden atabilir. Zarar görenin ağır ni-

telikteki kusurunu hâkim önüne getiremeyen ve böylelikle zarardan

sorumluluğu doğan işleten, KTK m.86 f.2’ye göre, zarar görenin hafif

nitelikteki kusurunun, kaza ve zararın meydana gelmesinde etkili ol-

duğunu iddia ve ispat ederek hâkimden sorumluluğunun azaltılması-

nı talep edebilir. Adı geçen hükme göre,

“Sorumluluktan kurtulamayan

işleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi, kazanın oluşunda

zarar görenin kusurunun bulunduğunu ispat ederse, hâkim, durum ve şart-

lara göre tazminat miktarını indirebilir.”

Bu düzenleme, hukukun temel prensiplerinden olan

“kimse ken-

di kusurlu davranışına dayanarak hak iddia edemez”

prensibine dayanır.

Zarar görenin, uğradığı zararın meydana gelmesinde kendi kusurlu

davranışıyla hissesi olur. Ve bu hissesine düşen oranda zarar kendi-

sine çektirilir. Zararın bu kısmını, işletenin omzuna yüklemek adalet

duygu ve düşüncesine ters düşerdi.

KTK m.86 f.2, zarar görenin şahsi kusuru (müterafık-ortak-birlikte

kusur) halinde tazminatın indirilmesine ilişkin BK m.44’ün özel gö-

rünümünden ibarettir. Ancak hâkim, BK m.44 uyarınca olayın oluş

şekline göre tazminata karar vermeyebilirken; KTK m.86 f.2 uyarınca,

zarar görenin kusuru ne derece yoğun olursa olsun tazminat talebini

tamamen reddedemez.

Hâkim, zarar gören ile işletenin kusurunu ve aracın işletme tehlike-

sini tartarak, tazminat oranını belirler. Hâkim, hal ve şartlara göre taz-

minattan indirime gitmeye de bilir. İşletenin şahsi kusuru (ek-munzam

kusur), zarar görenin kusuruna eşitse veya daha ağırsa tazminattan in-

dirim yapılmaz. İşleten; sürücü ve diğer yardımcı kişilerin kusurundan

da sorumludur. Araçtaki bozuklukta olduğu gibi işletme tehlikesinin

yükseldiği durumlarda tazminattan indirime gidilmeyebilir.

Sürücünün emniyet kemeri takmaması, motosikletlinin kask kul-

lanmaması konu başlığımıza misal olarak verilebilir.

1 Eren, sh.676; Havutçu&Gökyayla, sh.146.

2 H. Yılmaz, sh.46.