307 / 465
Motorlu Araç İşletenin Sorumluluğunun Azaltılması
306
Aynı istikamete gitmekte olan tanıdık veya otostopçunun yoldan
alınması; bir misafir veya arkadaşı evine götürme;
11
“bir arkadaşla ge-
zintiye çıkma;”
12
bir komşuyu işyerine veya bir arkadaşı hastaneye ya
da hava alnına götürme;
13
“bir doktorun, kazaya uğramış bir kimseyi kendi
aracıyla hastaneye götürmesi;”
14
bir yakına hastasını hastaneye götürme-
si için aracın kullanımının terk edilmesi
15
gibi araçta taşıma ve aracı
kullandırmalar maddi veya manevi bir menfaate değil; saygı, sevgi,
şefkat, nezaket, kolaylık gösterme, memnun kılma, iyilik etme gibi sa-
iklere dayandığından konu başlığımıza örnek teşkil eder.
“…Davacı, davalı Y. Ç.in kullandığı, diğer davalı M. A. Ç.e ait traktörün
çamurluğunda seyrettiği sırada hendekten geçerken dengesini kaybedip düşe-
rek yaralanmasından dolayı maddi ve manevi tazminat isteminde bulunmuş-
tur. Dosya içindeki mevcut beyan ve belgelerden davacı ve arkadaşları pikniğe
gitmek için yolda beklerken aynı yöne gitmekte olan davalıların sürücüsü ve
işleteni oldukları traktörle bedelsiz olarak taşınmaları sırasında olayın meyda-
na geldiği anlaşılmaktadır. Davacı, davalıların aracında ücret karşılığı değil,
sırf hatır için taşınmıştır. Zarar görenin bir çıkar karşılığı olmaksızın taşın-
dığı olaylarda taşıyanın onlara karşı sorumluluğu haksız eylemden doğan bir
sorumluluk olmakla beraber ortada hatır için taşıma söz konusu bulunmakla
tazminatın kapsamı üzerinde özellikle durulması gerekmektedir. Hatır taşıma-
cılığında yalnız yolcunun yararı söz konusu bulunmakla tazminatın kapsa-
mı üzerinde özellikle durulması gerekmektedir. Hatır taşımacılığında yalnız
yolcunun yararı söz konusu olduğu ve ivazsız bir şekilde taşındığından bu
gibi hallerde BK.nun 43. maddesinin birinci fıkrası hükmünün uygulanması
suretiyle zararın bir bölümünün tazminat alacaklısının üzerinde bırakılması
gerekir…”
(4. HD 26.02.2003 gün ve 2002/11041 E. 2003/1822 K.)
***
“…Somut olayda davacı, aynı siyasi partiden olan davalı N. G.in ara-
cında bir parti toplantısına giderken yaralanmış olduğu ve bu taşımanın kar-
şılıksız yani hatır için yapıldığı anlaşılmış bulunduğuna göre davacının hatır
yolcusu olduğunun kabulü gerekir. Şu durumda yerel mahkemece BK.nun 43.
maddesi gereğince hesaplancak tazminatlardan bir miktar hatır taşımacılığı
indirimi yapılmak gerekirken bu yön gözetilmeden davanın aynen kabulü usul
11 Eren, sh.677.
12 H. Yılmaz, sh.46.
13 Havutçu&Gökyayla, sh.86.
14 Çeliktaş, sh.106.
15 Havutçu&Gökyayla, sh.86.