312 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Hüseyin ATEŞ
311
işletenin omuzlarında bıraka da bilir.
27
Fenalaşan birinin doktora gö-
türülmesi gibi hatır için taşınanın, taşımada (veya kullandırmada)
özel yararı varsa indirim oranı daha fazla olacaktır.
28
Zarar görenin
şahsi kusurunun (müterafık kusur-birlikte-ortak kusur) varlığı halin-
de, tazminattan indirim oranı artar. Mesela hatır için taşınanın; alkollü
veya ehliyetsiz bir sürücünün aracına binmesi, sürücüyü hız yapma-
sı konusunda teşvik ve tahrik etmesi gibi hallerde işletenin tazminat
yükü daha da hafifletilecektir. Yani zarar görenin şahsi kusuru halinde
hâkim, hatır ilişkisinin varlığı nedeniyle tazminattan BK m.43’e göre
hakkaniyet gereğince, BK m.44 uyarınca müterafık kusur nedeniyle
her iki hükme birden dayanarak tazminatta indirim yoluna gidecek-
tir. Bu gibi hallerde hâkim, olayın şartlarını göz önünde bulundurarak
tazminat talebini tamamen de reddedebilir.
“…Somut olay; davacılar murisleri ile davalı A. G.in, birlikte lokantada
yemek yeyip, içki içmelerinin ardından, alkol aldığı bilinen davalının yöneti-
mindeki araca binerek, birlikte diğer bir eğlence yerine gidilirken trafik kazası
şeklinde meydana gelmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, Yüksek Özel Daire, yerel Mahkemenin hatır taşı-
macılığı nedeniyle Borçlar Yasasının 43.maddesi hükmü uyarınca tazminattan
yaptığı indirimi bozma nedeni olarak öngörmemiş olması karşısında, bu yön
uyuşmazlık konusu değildir.
Uyuşmazlık, belirtilen somut olayda, Borçlar Yasasının 44.maddesinin
uygulama yeri bulup bulamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Davacıların trafik olayında ölen desteklerinin hatır yolcusu olarak araçta
bulunduğu, alkollü sürücünün aracına bindikleri çekişmesizdir. Alkollü sü-
rücünün kullandığı araca binmek, kabule göre fiile rıza yada ortak kusur ola-
rak ele alınsın, ölenler yönünden; yukarıda anlatılan hukuki olgular dikkate
alındığında, Borçlar Yasasının 44.maddesine göre hesaplanacak tazminattan
indirim sebebini oluşturur. Ölenlerin hatır yolcusu olmaları nedeniyle Borç-
lar Yasasının 43.maddesi ile yapılan indirim, aynı Yasanın 44.madde hükmü-
nün uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir…”( YHGK 14.04.2004 gün ve
2004/4-207 E. 2004/226 K.)
“…Somut olaya gelince; davacı ile davalının arkadaşlık ilişkisi içinde da-
vacının çalıştığı işyerine ait otomobil ile birlikte akşam yemeğine gittikleri, ye-
27 Eren, sh.677.
28 İyimaya, sh.268.