44 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
İbrahim AŞIK
43
masına imkân verir
135
. Kanunun yetki sözleşmesi yapabilecek kişileri
sınırlamadaki koruma amacı sadece sözleşmenin yapıldığı andaki ta-
raflara ilişkindir. Dolayısıyla tarafların muhtemel haleflerine uzanan
bir koruma amacından söz edilemez
136
.
Yetki sözleşmesiyle yetkili kılınan mahkemede dava açıldığında
davalı yetki itirazında bulunamaz
137
. Ancak davalı yetki sözleşmesinin
geçersizliği, bu geçersizlik sebebiyle de davanın açıldığı mahkemenin
yetkisiz olduğunu ileri sürebilecektir.
Yetki sözleşmesiyle yetkili kılınan mahkeme açılan davaya bak-
mak zorundadır, davaya bakmaktan kaçınamaz
138
. Yetki sözleşmesi
o davayı kapsamasa veya o mahkemeyi yetkili kılmamış olsa ya da
yetki sözleşmesi geçersiz olsa bile davalı yetki itirazında bulunmadığı
müddetçe mahkeme bu sorunları irdeleyemez
139
. Ancak yetkinin ke-
sin olduğu hallerde mahkeme yetki sözleşmesinin geçersizliğini re’sen
dikkate alacaktır.
VI. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU’NUN YÜRÜRLÜĞE
GİRMESİNDENÖNCE YAPILANYETKİ SÖZLEŞMELERİNİN
DURUMU
Hukuk Muhakemeleri Kanunu yürürlüğe girmeden, yani
01.10.2011 tarihinden önce tacir olmayan kişiler arasında veya tacir ol-
mayan kişi ile tacir ya da kamu tüzel kişisi arasında yapılan yetki söz-
leşmesine dayanılarak, 01.10.2011 tarihinden itibaren açılan davalarda
sözleşmede belirtilen yer mahkemesinde dava açılabilecek midir? Bir
başka ifadeyle bu sözleşmeler geçerli midir? HMK 448.madde
“Zaman
Bakımından Uygulama”
başlığını taşımakta ve
“Bu Kanun hükümleri, ta-
mamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhâl uygulanır.”
hükmüne yer
vermektedir.
135
Stein/Jonas, s.671.
136
Prütting/Gehrlein, s.168.
137
Kuru, C:I, s.576; Kuru/Arslan/Yılmaz, s.161.
138
“HUMK’nun 22. maddesi uyarınca kamu düzeni söz konusu olmadığı sürece taraf-
lar yetkili olmayan bir mahkemenin yetkisini öngörebilir. Bu halde işbu mahal mahke-
mesi o davaya bakmaktan kaçınamaz.”
Yargıtay 15.HD., 2003/988 E., 2003/1526 K.,
25/03/2003 T., Hukuk Türk Mevzuat ve İçtihat Veritabanı İstanbul Barosu Bilgi
Bankası, erişim: 16.08.2011.
139
Kuru/Arslan/Yılmaz, s.161.