TBB Dergisi 97. Sayı

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmesi

Yukarıda yaptığımız değerlendirmede yetki sözleşmelerinin usûl

hukuku sözleşmeleri olduğu sonucuna vardık. Dolaysıyla bu konu-

da maddî hukuk kurallarının değil, öncelikle usûl hukuku alanında

bir düzenleme varsa onun uygulanması gerekir. Hukuk Muhakeme-

leri Kanunu da sadece tacirler ya da kamu tüzel kişilerinin yetki söz-

leşmesi yapmasına izin verdiği için kanunun yürürlüğe girmesinden

sonra tacir ya da kamu tüzel kişisi olmayanlar arasında yapılmış olan

yetki sözleşmesi geçersizdir. Taraflar için kazanılmış bir haktan veya

tamamlanmış bir işlemden söz edilemez

140

Usûl hukuku kuralları bakımından kural olarak derhal uygulanır-

lık ilkesi geçerlidir. Dolayısıyla bir dava, dava konusu olayın meydana

geldiği değil, uyuşmazlığın yargı önüne getirildiği tarihteki yargılama

kurallarına tabidir. Hatta yargılama sırasında yargılama kurallarında

değişiklik olursa, yeni kurallara göre yargılama yapılacaktır. Ancak

bu konuda kanun koyucu bir tercihte bulunarak yeni değişikliklerin

kanunun yürürlüğe girmesinden sonra açılacak davalarda uygulana-

cağını belirtebilir

141

Usûl kurallarının derhal uygulanırlığı ilkesi bakımından dikkate

alınması gereken bir diğer husus yeni usûl kuralı yürürlüğe girdiğin-

de ilgili usûl işleminin tamamlanıp tamamlanmadığıdır. Dava içinde

birçok usûl işlemi vardır. İşte kanun değişikliğinden etkilenen usûl iş-

lemi ve kesiti tamamlanmışsa, artık yeni kanun o usûl işlemi hakkında

etkili olmayacaktır

142

Hukuk Muhakemeleri Kanunu, inceleme konumuz olan yetki

sözleşmeleri için özel bir düzenleme getirmemiştir. Dolayısıyla 448.

maddeye göre hareket edilmesi gerekir. 448.madde şu şekildedir:

“Bu

Kanun hükümleri, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhâl uy-

gulanır.”

Buna göre 01.10.2011 tarihinden önce HUMK hükümleri çer-

çevesinde geçerli bir şekilde yapılmış yetki sözleşmesine dayanılarak

dava açılmışsa o işlem tamamlanmış demektir. Dolayısıyla 01.10.2011

tarihinden önce açılan bu davada davalı, yetki sözleşmesinin geçersiz

olduğunu ileri süremez. Buna karşılık tacir ve kamu tüzel kişilerinin

diğer kişilerle 01.10.2011 tarihinden önce yaptıkları yetki sözleşmesine

140

Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.129.

141

Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.60.

142

Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.60; Alangoya/Yıldırım/Deren-Yıldırım, s.16.