303 / 529
Türkiye’nin Yolsuzlukla Mücadele Enstrümanları
302
another country. Each State, first of all, must properly identify the
motivations of corruption which is a social trauma, and then should
use remedial means.
Key words:
Corruption, fight against corruption, İnternational
conventions and organizations, GREKO, supervision, punishment,
ethic principles.
1. Yolsuzluğun Tanımı
Yolsuzluk
,
“kamu görevlisinin maddi ve maddi olmayan çıkarlar için
yetkisini kanuni düzenlemelere aykırı bir biçimde kullanmasıdır.”
1
En yay-
gın ve basit tanımıyla Dünya Bankası tarafından
“kamu gücünün özel
çıkarlar amacıyla kötüye kullanılması”
şeklinde ifade edilmiştir.
Kamu Yönetimi Sözlüğü’nde ise
Yolsuzluk
1. Yolunda yapılma-
yan, kurala aykırı, uygunsuz, usulsüz iş ve davranışlar. 2. Hukuksal
ve sosyolojik anlamda, kamusal görev, yetki ve kaynakların toplumsal
düzenin temelini oluşturan hukuksal ve sosyal norm ve standartlara
aykırı olarak özel çıkarlar için kullanılması olarak tanımlanmaktadır.
2
Yolsuzluk şu şekilde de formüle edilmiştir:
3
YOLSUZLUK = TE-
KELCİ YAPILAR + TEK BAŞINA KARAR ALMA YETKİSİ + HESAP
VERMEME
Yozlaşma ve yolsuzluk olguları anlam olarak birbiri içine geçmiş
olup, yozlaşma yolsuzluğa, yolsuzluk da yozlaşmaya neden olmakta
ve birbirini tetikleyici etkileri bulunmaktadır.
4
Türkiye’nin de imzalayıp taraf olduğu yolsuzluğa dair birçok
uluslararası sözleşmede yolsuzluğun tanımı ve sonuçlarına yer veril-
1
Berkman, Ümit, Azgelişmiş Ülkelerde Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Rüşvet,
TODAİE Yayını, Ankara 1983, s. 16
2
Bozkurt, Ömer; Ergun, Turgay; Sezen, Seriye (Editör); Kamu Yönetimi Sözlüğü
(Fransızca ve İngilizce Karşılıklarıyla), 2. Baskı, TODAİE, 2008, s. 264
3
Robert Klitgaard, Controlling Corruption, Berkeley: Univeristy of Califonia Press,
1988, (Aktaran, Yolsuzlukların Sebeplerinin, Sosyal ve Ekonomik Boyutlarının
Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan
Meclis Araştırma Komisyonu (10/9) Raporu, T.B.M.M., Dönem : 22, Yasama Yılı:
1, S. Sayısı: 266, s. 5)
4
Özsemerci, Kemal, Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluk ve Yozlaşmanın Kültürel
Altyapısı, Danıştay Dergisi, Sayı 63
(http://www.yolsuzluklamucadele.org/der58m1.pdf).