358 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Erkan ŞENSES
357
Her insan kendi yaşamına son vermek imkanına sahipse de, mağ-
durun isteği üzerine bir kimseyi öldüren kişinin fiili Türk hukukuna
göre hukuka aykırıdır
42
. Zira ilgili rızanın konusu olan yaşam hakkı
konusunda mutlak tasarruf yetkisine sahip değildir. Konuyla ilgili Av-
rupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin önüne gelen bir davada,
43
ölümcül
bir hastalıktan ölmek üzere olan bir hasta, Savcılığa başvurarak gide-
rek dayanılmaz acıları ve insana yakışmayacak durumu yüzünden
intihar etmek istediğini ancak kendi başına intihar edemediğini, koca-
sının kendisine yardım edebileceğini söyleyerek Savcılıktan kocasıy-
la ilgili kovuşturma yapılmayacağı taahhüdü istemiştir. Savcılığın ret
yanıtı ile yaptığı itirazlardan da sonuç alamayan hasta Avrupa İnsan
Hakları Mahkemesi’ ne başvurarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’
nin 2 nci maddesinde koruma altına alınan yaşam hakkına dayanarak,
yaşayıp yaşamamayı seçmenin kişiye ait olduğunu ve ölme hakkının
yaşama hakkının doğal bir sonucu olduğunu ve korunması gerektiğini
ileri sürmüştür. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi konuyla ilgili ver-
diği kararda, Sözleşme’nin lafzi yorumunun, tam tersi bir hakkı, yani
ölme hakkını verdiği şekilde yorumlanamayacağını, bu çerçevede de
yaşama hakkının kişiye yaşamak yerine ölmeyi seçme anlamında bir
irade özgürlüğü hakkı da tanımayacağını belirterek olayda bir insan
hakkı ihlali olmadığını tespit etmiştir.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun
‘Diğer kişilerin beden muayenesi ve
vücuttan örnek alınması’
başlıklı m. 76 hükmüne göre; bir suça ilişkin
delil elde etmek amacıyla, mağdurun vücudu üzerinde dış veya iç be-
den muayenesi yapılabilmesine veya vücudundan kan veya benzeri
biyolojik örneklerle saç, tükürük, tırnak gibi örnekler alınabilmesine;
sağlığını tehlikeye düşürmemek ve cerrahî bir müdahalede bulunma-
mak koşuluyla; Cumhuriyet savcısının istemiyle ya da re’sen hâkim
veya mahkeme, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde Cumhuriyet
savcısı tarafından karar verilebilir. Bu maddeye aykırı bir şekilde ör-
nek alan kamu görevlisi suç işlemiş olur. Bununla beraber aynı mad-
lımlı 3. Ulusal Tıp Etiği Kongresi Kongre Kitabı, Cilt 2, Bursa 2003, s. 844-849; ay-
dınlatılmış onamın istisnaları hakkında bkz. Feridun, Yenisey, ‘Tedavi Açısından
İlgilinin Rızası’ başlıklı tebliğ, Tıp Ceza Hukukunun Güncel Sorunları, Ankara
2008, s. 873 vd.
42
Yenisey, s. 869.
43
Bkz.
http://ihami.anadolu.edu.tr/aihmgoster.asp?id=3024,(Erişim Tari-
hi:06.12.2010), Başvuru No: 2346/02, Pretty/Birleşik Krallık.