TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

Aydın Alber YÜCE

365

kin girişimleri, halka arz edilecek menkul kıymetlerin niteliği gibi bil-

giler kamuya açıklanır. Piyasaya açıklanan bu bilgiler malın değerinin

fiyata yansımasında temel araçtır. Yatırımcılar piyasaya açıklanan bu

bilgilere göre yatırım kararlarını verirler. Bir başka deyişle bilgi fiyata

yansımış olur, fiyat bilgiyi taşır

Açıkladığımız fiyat-değer ilişkisinin oluşturduğu düzende ortaya

çıkabilecek aksaklıklar ve müdahaleler yatırımcının yatırım kararının

sakatlanmasına neden olacaktır. Menkul kıymet piyasalarında, değer,

bilgi, fiyat yapısına gelebilecek en önemli müdahaleler, market abuse

başlığı altında toplanan içerden öğrenenlerin ticareti ve manipülasyon

niteliğini taşıyan işlemlerdir

Fiyat- değer ilişkisini bozan müdahalelerin türlerinden biri içerden

öğrenenlerin ticaretidir. İşletmeyle ilgili ve henüz kamuya açıklanma-

mış bilgilere bazı kişilerin kendi konumları ya da yürüttükleri faaliyet-

ler nedeniyle erişimleri daha kolay ve hızlı olabilir. Ancak, işletmelere

ilişkin bu tür bilgilere sahip olan kişiler, zaman zaman bunları kendi-

leri ya da üçüncü şahıslar lehine kullanarak aşırı kazançlar elde ede-

bilirler. Elde edilen bilgilerin kötüye kullanılması ve adil olmayan kâr

transferlerinin gerçekleşmesi ile içeriden öğrenenlerin ticareti (insider

trading) gerçekleşmektedir

Menkul kıymetlerin değerinin fiyata yansımasını engelleyen bir

diğer faktör ise manipülasyondur. Kelime anlamı bakımından mani-

pülasyon, “

oyun; entrika; hile; dalavere; hokkabazlık; piyasada yalan yanlış

haberler yayarak ve faaliyette bulunarak piyasayı kendi çıkarları doğrultu�

sunda yönlendirme

” şeklinde tanımlanabilir

. Manipülasyon, sermaye

piyasasında (menkul kıymet piyasalarında) işlem gören hisse senet-

lerine ilişkin olarak bilinçli şekilde yapay yollarla yatırımcıları yanlış

yönlendirici bir izlenim uyandırma veya yanıltıcı bir piyasa oluştur-

mak amacıyla yapılan işlemler olarak ifade edilebilir. Manipülasyon,

piyasada yüksek kazanç elde etmek amacıyla menkul kıymetlerin pi-

yasa fiyatlarının yapay olarak yükseltilmesi, düşürülmesi veya belirli

Manavgat, s. 2.

Ayşe Nur Canbaloğlu,

“Finans Sektöründe Kamunun Aydınlatılması Ve Türkiye Uy�

gulaması”

, Ankara Üniversitesi SBE, Ankara 2011 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans

Tezi), s. 32.

Ejder Yılmaz, Hukuk Sözlüğü, Ankara 2003.