TBB Dergisi 98. Sayı

TBB Dergisi 2012 (98)

Ş. Berfin IŞIK YILMAZ

393

kuk düzenince kabul görmesi, hastanın o müdahaleye rıza vermesi ile

mümkün olacaktır. Ancak rıza tek başına yeterli değildir. Bunun mut-

lak surette hukuken geçerli olabilmesi için hastanın ayrıntılı biçimde

aydınlatılmış olması gerekmektedir

Aydınlatılmış

terimi, sahip olma ya da bilgilenme anlamına gel-

mekte olup, kısaca yapılacak müdahale konusunda hastaya bilgi ver-

mek ve hastanın neye onay verdiğinden haberdar olması şeklinde ta-

nımlanabilir

Hasta Hakları Yönetmeliği

madde 31’de de rıza alınırken hasta-

nın aydınlatılması esası belirtilmiştir.

‘‘Rıza alınırken hastanın veya ka�

nuni temsilcisinin tıbbi müdahalenin konusu ve sonuçları hakkında bilgilen�

dirilip aydınlatılması esastır...’’

Yine Hasta Hakları Yönetmeliği madde

7’de; “

Hasta, sağlık hizmetlerinden nasıl faydalanabileceği konusunda bilgi

isteyebilir…”

denilmek suretiyle aydınlatılmanın hastaya tanınmış bir

hak olduğu sonucuna varılmaktadır.

Hekimin hastayı aydınlatması hastanın neye rıza gösterdiğini bil-

mesi açısından önemlidir; çünkü hekim ile hasta arasındaki ilişki iki

temel unsura dayanmaktadır. Bunlardan birincisi hasta ile hekim ara-

sındaki güven ilişkisidir

. Hasta duyduğu acıların en doğru ve hızlı

şekilde dindirilmesi ve iyileşmesi için kendi vücudu üzerinde mü-

dahalede bulunması için hekime başvurmaktadır. Diğer bir ifade ile

kendisini, hekime emanet etmektedir. Hekim ise kendisine verilen bu

yetkiye mesleki bilgi ve becerisi katarak hastanın problemini çözmek

için onun direkt vücudunu etkileyecek müdahalede bulunmaktadır

Hekim ile hasta arasındaki bir diğer unsur ise hastanın kendi ge-

leceğini belirleme hakkıdır.

Hasta, hekim yardımından faydalanmak

veya hastalığını akışına bırakma konusunda seçim hakkına sahiptir.

Çetin,Gürsel,

“Hasta Hakları Olarak Aydınlatılmış Onamın Önemi”

, A’dan Z’ye Sağ-

lık Hukuku Sempozyum Notları, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2007, s.176.

Ersoy Nermin,

“Aydınlatılmış Onam”

, Çağdaş Tıp Etiği, Editörler: Ayşegül Demir-

han Erdemir, Özhan Öncel, Şahin Aksoy, İstanbul 2003, s. 213.

RG Tarih: 01.08.1998, S 23420

Y. Çakmut, s. 224.

Y. Çakmut, s. 224; Polat, Oğuz, Klinik Adli Tıp, Tıbbi Uygulama Hataları, 3.Bası,

Seçkin Yayınları, Ankara 2007, s. 223.

Hakeri, Hakan, Tıp Hukuku, Aydınlatma ve Rıza, 2. Bası, Seçkin Yayınları, Anka-

ra 2009, s. 105.