399 / 529
Tıbbi Müdahalelerde Hekimin Aydınlatma Yükümlülüğü
398
di…
” ifadeleri hekimi, hastanın zararlı sonuçla karşı karşıya kalma ris-
kinin bildirilmemesi, aydınlatma ödevini ifa ettiğini ispat edememesi
dolayısıyla sorumlu kılmıştır. Adı geçen kararda “…
Davalının, rızası�
nın bulunduğu kabul edilse dahi az yukarıda açıklanan şekilde muayenenin
muhtemel sonuçları, riski davacıya bildirilmemiştir
…’’ denilerek risklerin
hastaya tam olarak bildirilmesi gerekliliğine de değinilmiştir.
Y13.HD 2008/10750 s. kararında; “
Davacı, yüzündeki gülümseme
çizgi ve kırışıklıkların giderilmesi için 1999 yılı Haziran ayında davalı kliniğe
başvurduğunu, davalı doktor Hande tarafından yüzüne tam olarak ne olduğu
bilinmeyen bir dolgu malzemesi enjekte edildiğini, yüzünde çeşitli reaksiyon�
lar oluştuğunu, davalı doktorun iyileştirme vaadi ile müdahalelerde bulundu�
ğunu, her seferinde durumunun daha da kötüleştiğini, yüzünde kalıcı yumru
kütleler, çöküntüler ve morluklar oluştuğunu, uzmanların bir daha iyileşme
ve cerrahi müdahale ile dahi iyileşme şansı olmadığını bildirdiklerini, davalı
doktorun özensiz ve kusurlu davranışları sonucu ortaya çıkan zarardan dava�
lıların sorumlu olduklarını ileri sürerek çektiği elem ve ıstırabın
…” yapılan
müdahale de kullanılacak maddelerin dahi hastaya bildirilmesi, hasta-
nın bu maddenin kullanılmasına rıza gösterebilmesi için yeteri kadar
aydınlatılmış olması gerekmektedir aksi takdirde kişinin müdahale
sonucu -kararda olduğu gibi- çektiği acılardan haberdar olmayacağı
dolayısıyla hekimi kusurundan sorumlu tutabilecektir
.
V. Aydınlatmanın Ortadan Kalktığı Haller
Aydınlatma, bir yükümlülük olmasına karşın bazı hallerde orta-
dan kalmaktadır. Doğal afet, savaş anı ve toplu kazalara ile koma hali
gibi durumlarda hekimin hastayı aydınlatma görevinden söz edileme-
yecektir. Çünkü burada ivedilik söz konusu olmaktadır.
35
İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi 2. Bölüm madde 8’e göre,
“acil
bir durum nedeniyle uygun muvafakat alınamadığında, ilgili kişinin sağlığı
için gerekli olan herhangi bir tıbbi müdahale derhal yapılabilir.”
hükmü ile
örneğin hastaneye tek başına, bilinci kapalı olarak acil servisten giriş
yapan ağır yaralı hastaya ilk müdahalenin yapılabilmesi için içinde bu-
lunulan ivedilik hali nedeniyle onay alınmadan yapılan müdahale yu-
karıda yer verilen maddeye göre hukuka aykırılık teşkil etmeyecektir.
35
Hancı, s. 74.