496 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
AİHM Türkiye Raporu
495
Ciddi insan hakları ihlali durumunda cezasızlıkla mücadele etmekte
mahkemelerin rolü
141.Komiser, Türk makamlarının sergilediği kararlılığı ve devlet gö-
revlileri tarafından yapılan işkence ve kötü muameleyle mücadele
etmekte sağlanan ilerlemeyi memnuniyetle karşılamaktadır. An-
cak Komiser, cezasızlığı tümüyle ortadan kaldırmak ve
ciddi insan
hakları ihlalleri için cezasızlığı tümüyle ortadan kaldırmaya
ilişkin 2011
tarihli Bakanlar Komitesi Kılavuz İlkeleri’ni, savcı ve mahkemele-
rinin rolleriyle ilgili olanlar dahil, hayata geçirmek için daha ka-
rarlı hareket etmek gerektiğini düşünmektedir. Komiser, Avrupa
İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu bağlamda ciddi eksikliklere -ki
Türk makamları bu eksiklikleri ele almaya acilen davet edilmekte-
dir- dikkat çektiği, katledilen gazeteci Hrant Dink davasını yakın-
dan izlemiştir.
142.Bağımsız müfettişlerce yürütülen idari soruşturmaların değerini
inkâr etmemekle birlikte Komiser, özellikle, adli soruşturma için
idari ön izin gereğinin yalnızca işkence ya da kötü muameleyle il-
gili olanlar için değil, tüm ciddi insan hakları ihlalleri iddiaları için
kaldırılması gerektiğini düşünmektedir. Yetkili makamlar, buna
ilaveten, devlet güvenlik güçlerinin neden olduğu, AİHS’nin 2. ve
3. maddelerinin kapsamına giren ciddi insan hakları ihlallerinin iç
hukuktaki davalar ve soruşturmalar için zaman aşımına uğrama-
masını sağlamalıdırlar.
143.Komiser, yetkili makamları güvenlik güçleri hakkındaki soruştur-
maları, kovuşturmaları ve mahkûmiyet kararlarıyla ilgili istatis-
tikleri toplamak ve bunları, kendi ofisi dahil, Avrupa Konseyi’ne
iletmek için teşvik etmektedir.
144.Komiser, AİHM içtihadına ve özellikle VII. Bölüm’deki 1. ve 2. il-
keler olmak üzere, yukarıda adı geçen Bakanlar Komitesi Kılavuz
İlkeleri’ne uygun olarak, ceza soruşturmaları ve davalarında mağ-
durlar ve ailelerinin duruşmalara katılma hakkını güçlendirmek
için yasal ve pratik tedbirlerin alınması gerektiğini düşünmekte-
dir. Komiser, ayrıca, Türk makamlarını ciddi insan hakları ihlalle-
riyle ilgili davalara uzman STK’lar dahil üçüncü kişilerin katılma
hakkını iyileştirmek için teşvik etmektedir.