492 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
AİHM Türkiye Raporu
491
nuniyetle karşılamaktadır. Komiser, özellikle Türk makamlarıyla
başlattığı samimi ve yapıcı diyalogu takdir etmektedir. Türk ma-
kamları Komiserin raporlarında öne çıkarılan kaygılardan bazıla-
rını gidermekte açık bir kararlılık ve iyi niyet göstermiştir. 2011’de
Adalet Bakanlığı bünyesinde, yegâne görevi, özellikle Türkiye’nin
AİHM kararlarını tam ve etkin olarak uygulamasını sağlamak su-
retiyle insan hakları ihlallerini engellemek olan İnsan Hakları Da-
ire Başkanlığı’nın kurulması memnuniyet verici bir örnektir.
127.Bununla birlikte, daha çok çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Ko-
miser, uygulamada ilerlemeye engel oluşturan temel faktörün
Türk yargısı bünyesindeki kemikleşmiş kültür, ve devleti koruma-
nın genellikle insan haklarını korumanın önüne geçmesi olduğu-
nu düşünmektedir.
128.Komiser, AİHM’in Türkiye aleyhine, Türk yargısının ya insan
hakları ihlallerini gidermekte başarısız olması ya da bu ihlallere
doğrudan yol açması sebebiyle aldığı kararların sayısının yüksekli-
ğinden endişe duymaktadır. Bu kararların etkili bir biçimde uygu-
lanabilmesi için, Türk Anayasası’nın lafzında ve ruhunda, mevcut
yasalarda ve yönetmeliklerde değişiklikler yapılması, kurumsal
değişikliklere gidilmesi, yargı sistemi bünyesinde farkındalığın ar-
tırılması ve kapasite geliştirmenin yanı sıra yargıya duyulan kamu
güveninin güçlendirilmesi gerektiğini düşünmektedir.
Anayasa ve Anayasa Mahkemesi’nin rolü
129.AİHS standartlarının Türk yargısı tarafından etkili bir biçimde iç-
selleştirilmesinin önündeki belli başlı engellerden biri, insan hak-
ları ve temel özgürlüklerden yararlanılmasına getirilen çok sayıda
istisnayı hoşgörüyle karşılayan devlet merkezli bir yaklaşımı ba-
rındıran ve 12 Eylül 1980 tarihli askeri darbenin sonrasında ka-
bul edilen Türk Anayasası’nın lafzı ve ruhu olmuştur. Komiser,
Türk devleti ve toplumunda 1982 Anayasası’nı değiştirme gereği
üzerinde halihazırda büyük ölçüde konsensüs sağlandığını fark
etmektedir.
130.Bu bağlamda Komiser, TBMM bünyesinde, mecliste temsil edilen
dört partinin tümünün katılımıyla bir “Anayasa Uzlaşma Komis-