TBB Dergisi 98. Sayı

AİHM Türkiye Raporu

494

uğraması ya da hiç kesintiye uğramamasını sağlamak gibi ilave

tedbirlerin göz önüne alınması gerektiğini düşünmektedir. Komi-

ser, Türk makamlarını, ilgili Avrupa Konseyi organlarının adli za-

man yönetimi konusundaki uzmanlığından yararlanmaya teşvik

etmektedir.

138.Tutuklulukla ilgili olarak, Komiser, yetkili makamları, tutuklu-

luğa çok sık başvurulmasının altında yatan nedenlere acilen çö-

züm bulmaya davet etmektedir. Tutukluluğun

istisnai niteliğini

buna ihtiyaç duyulduğunda açık yasal gerekçeler sağlama zorun-

luluğunu netleştirmek için kanunun lafzı ve ruhunda değişikliğe

gidilmelidir. Özellikle, hâkimlere, belki bir genelgeyle ve eğitim

vermek suretiyle, bir “katalog suç”un TCMK’da yer almasının

tutuklamak için tek başına yeterli bir neden olmadığı ve gerekti-

ği gibi gerekçelendirilmiş bir tutuklama kararının davanın nihai

sonucuna zarar vermeyeceği ve bunun davanın esaslarından ayrı

olarak değerlendirilmesi gerektiği açıklanmalıdır. Her halükârda

Komiser, tutukluluk sürelerine getirilen üst sınırların ciddi anlam-

da düşürülmesi gerektiğini düşünmektedir.

139.Tutukluluğa alternatif tedbirlerin kullanımı için var olan yasal çer-

çeve, uygun yöntemlerle netleştirilmelidir. Hâkimler ve savcılar

tutukluluğu içermeyen bu türden tedbirlerin kullanımı hakkında

özel eğitimler almalıdırlar. Bu tedbirlerin daha sık kullanımını

destekleyecek teşvikler sağlanmalıdır.

140.Komiser, yetkili makamları, hem davaların aşırı uzunluğu hem de

haksız tutukluluklar için, esas davanın sonuçlanmasından önce

devreye girebilecek, AİHM içtihadıyla uyumlu etkili iç hukuk yol-

ları oluşturmaya acilen davet etmektedir. Bu hukuk yolları, dava-

nın hızlanması ya da makul bir kazanma olasılığıyla tutukluluğun

kanunlara uygunluğunun sorgulanmasının yanı sıra, aşırı uzun

davalar ve hukuka uygun olmayan tutukluluklar için yeterli dü-

zeyde tazminat elde edilmesine de olanak sağlamalıdırlar.

Özellikle, Avrupa Adaletin Etkililiği Komisyonu (CEPEJ) tarafından kurulan Av-

rupa Komisyonu Adli Zaman Yönetimi Merkezi’nin çalışmaları,

coe.int/t/dqhl/cooperation/cepei/Delais/default en.asp.