269 / 521
268
10. maddesindeki eşitlik ilkesine uygun ve İHAM’ın Türkiye’ye ver-
diği yükümlülüğü yerine getirecek, aynı zamanda günümüzde ortaya
çıkan ihtiyaçları da karşılayacak nitelikte olacaktır:
Madde 187. Aile Adı:
“ Eşler, her biri evlilik öncesi soyadını kullanmaya devam etmek iste-
medikleri takdirde, evlendirme memuruna yapacakları yazılı bildirim ile or-
tak aile adı olarak erkeğin ya da kadının doğumla aldığı soyadını seçebilirler.
Soyadı aile adı olarak seçilmeyen eş doğumla kazandığı soyadını aile adının
önünde taşıyabilir. Eşler böyle bir seçimde bulunmamışlarsa kadın evlen-
mekle kocasının soyadını alır ve doğumla aldığı soyadını kocasının soyadının
önünde taşır.”
Yukarıdaki şekilde yapılması önerilen değişiklikle
eşlerin her bi-
rine kendi soyadlarını taşımaya devam etme imkanı verilmiş
olacak-
tır. Bu imkanı kullanmak istemeyen eşlere aynı zamanda evlenirken
“soyadını seçme hakkı verilmesi”
eşlerin eşit haklara sahip olmaları
ilkesine
uygun düşecektir
. Ortak aile adı seçmedikleri takdirde, evli
kişilerin ortak soyadı kullanması anlayışını benimseyen görüşe uy-
gun olarak
kadın kocasının soyadını alacaktır
. Evlenirken eşlerden
birinin soyadının seçilmemiş olması günümüzde olduğu gibi, koca-
nın soyadının aile adı olarak kabul edilmiş olması anlamına gelecektir.
Ayrıca, önerilen hükme göre kadın da doğumla kazandığı soyadını
kaybetmeyeceğinden, bir kimlik sorunu yaşaması önlenmiş olacak-
tır. Mevcut evlilikler için bir geçiş hükmü ile örneğin bir yıl süre
tanınarak, isteyen eşlere bu süre içinde aile adı seçmeleri imkanı ve-
rilebilir.
Medeni Kanun’un 187. maddesinde önerilen şekilde yapıla-
cak bir değişiklik, aynı zamanda boşanma durumunda kadının soyadı
ve çocuğun soyadı kurallarının da yeniden düzenlenmesini gerektire-
cektir. Özellikle Medeni Kanun’un 321. maddesi açısından “çocuğun
soyadına” bir başka yazıda değinilecektir.
Yürürlükteki MK. 187. madde hükmünün, objektif veya sübjektif
nedenle evlendiğinde karısının soyadını almak isteyen erkek açısından
da engelleyici olduğu gözardı edilmemelidir. Bu bakımdan MK.nun
187. maddesinde yapılmasını önerdiğimiz değişikliğin günümüz ge-
reksinimini karşılayacağını düşünüyoruz.