TBB Dergisi 99. Sayı

349

KUYU DA DERİN İP DE KISA İSE

Hale AKGÜN

“Suçu toplum hazırlar, suçlu işler.”

Buckle

Özet:

Hukuk kuralları adalete ve eşitliğe yönelik olmadığı za-

man yaptırımları da adalet ve eşitlik doğurmayacaktır. Yine toplum-

sal yaşayışı belirleyen yazılı olmayan ahlak kuralları toplumun yapısı-

na göre şekillendirilmiş olup akla, adalete, eşitliğe dayanan kurallar

olmadıklarında toplumsal huzur ve mutluluğu sağlayamayacaktır.

Abstract:

If the legal rules are not fair and equitable, their sanc-

tions does not acquire justice and equality. When the unwritten

code of ethics which determine the social life is not based on sense,

justice and equality social peace and happiness will not occur.

Felsefede ahlak kavramı “ belli bir toplumun belli bir döneminde bi-

reysel, toplumsal gelenek, görenek, aktöre ve alışkanlıklarla belirlenmiş

toplumsal davranış kurallarının tümü “ olarak tanımlanır. Ahlak felse-

fesi, olan yanında olması gerekeni de irdelemektedir. İyi ve kötünün ne

olduğuyla birlikte, erdem, özgürlük, vicdan gibi kavramları da içermek-

tedir. İnsanlardan iyi ve kötü arasında seçim yapmaları beklenir.

Ahlak felsefesi açısından insan davranışları özgür seçim içerme-

yen refleks, içgüdü türü etki-tepki davranışlar ile uyarıma istenç katı-

larak gerçekleşen davranışlardır. İlkinde ahlaki sorumluluk aranmaz-

ken ikinci de irade söz konusudur ve ahlakın konusuna girerler. İnsan

davranışlarına bu açıdan bakıldığında; iyi-kötü daha da belirgin hale

gelmektedir. İyi onu seçme olanağı bulunan bireyden beklenilen dav-

ranıştır. Kötü ise kaçınılması gereken eylemlerdir.

Ancak hangi davranış iyi hangisi kötüdür, bu seçimin kıstası ne-

dir?

Avukat, İstanbul Barosu