50 / 521
TBB Dergisi 2012 (99)
Musa AYGÜL
49
Türkiye’nin de taraf olduğu Çocukların Korunması ve Ülkelerara-
sı Evlât Edinme Konusunda İşbirliğine Dair La Haye Sözleşmesi’nde
15
hem tam evlât edinme hem de sınırlı evlât edinme sistemleri kabul
edilmiştir. Ancak Sözleşme’de, sınırlı evlât edinmenin tam evlât edin-
meye dönüştürülebilmesine de olanak tanınmıştır (m. 27). Üstelik
Sözleşme’de, evlât edinmenin gerçekleştirildiği ülkede tam evlât edin-
me sisteminin kabul edilmesi halinde, bu evlât edinmenin diğer âkit
devletlerde de tanınması mecburiyeti getirilmiştir (m. 26/I – c).
II. EVLÂT EDİNMENİN VATANDAŞLIK HUKUKU
BAKIMINDAN SONUÇLARI
Evlât edinmenin, hem evlât edinenin hem de evlatlığın vatandaşlı-
ğını etkilemesi söz konusu olabilir. Ancak, evlât edinmenin, daha çok
evlâtlığın vatandaşlığına etkisi söz konusu olmaktadır.
16
Diğer bir ifa-
de ile evlât edinmenin vatandaşlığa etkisi tek yönlüdür; vatandaşlığı
etkilenecek olan taraf, evlâtlıktır.
17
Evlât edinmenin evlâtlığın vatandaşlığa etkisi de iki şekilde söz
konusu olabilir. Birincisi, evlâtlığın, evlât edinenin vatandaşlığını ka-
zanması sebebiyle, önceki vatandaşlığını kaybetmesidir.
18
İkincisi ise,
evlâtlığın, evlât edinenin vatandaşlığını kazanmasıdır.
19
A) EVLÂT EDİNME YOLU İLE VATANDAŞLIĞIN
KAYBEDİLMESİ
Evlat edinme işleminin, evlatlığın vatandaşlığına hukuki etkisi ba-
kımından menfi sonucu, vatandaşlığın kaybıdır. Buna göre, evlâtlığın,
evlât edinme sebebi ile vatandaşlığını kaybetmesi iki şekilde olur.
Birincisi, evlât edinme işleminin iptal edilmesi, geçersiz olması ya
da herhangi bir sebeple sona erdirilmesi durumlarında, bu evlât edin-
15
R.G.:19.04.2004 – 25438. Bundan sonra bu sözleşme için
“Evlât Edinmeye Dair La
Haye Sözleşmesi”
kısaltması kullanılacaktır.
16
Göğer, Erdoğan,
Türk Tâbiiyet Hukuku
, AÜHF Yayınları, 4. Bası, Ankara 1979, s. 55.
17
Göğer,
s. 55
.
18
Waldrauch, Harald,
“Loss of Nationality”
, (eds, Bauböck, Rainer/ Ersbøll, Eva/
Groenendijk, Kees/Waldrauch, Harald, Acquisition and Loss of Nationality,
AmsterdamUniversity Press, Amsterdam 2006, Vol. I), s. 200, (Loss of Nationality).
19
Göğer, s. 56; Uluocak, Nihal,
Türk Vatandaşlık Hukuku
, Filiz Kitabevi, İstanbul 1989,
s. 46.